Potentiële toekomstige vergeten groentes?

Intro vergeten groente van de toekomst.

Volgens onderzoek door GfK onder jongeren zouden witlof, bloemkool en spruitjes bij hun uit beeld verdwijnen en alleen nog bij 60-plussers op de menukaart staan. De jongeren vermijden deze “oubollige” gewassen. De afgelopen week heb ik hier ruim aandacht aan besteed bij Lekker van Eigen land, aangezien dit wat ons betreft echt dankbare groentes zijn om zelf te kweken. Misschien niet de aller makkelijkste maar wij vinden ze echt geweldig lekker en zo vol van smaak uit, zeker de eigen kweek.

Misschien wel fair om te vermelden dat wijzelf beiden de 60 levensjaren gepasseerd zijn. Vooral witlof lijkt een slechte reputatie te hebben bij de jongeren. Verdwijnen deze groenten de komende jaren uit ons eetpatroon?

Echt waar?

Als ik echter kijk naar de vele positieve reacties, inclusief van jongeren, die ik heb mogen ontvangen op dit drieluik, dan denk ik persoonlijk dat het waarschijnlijk nog wel mee zal gaan vallen. Maar wie ben ik om te twijfelen aan een onderzoek uitgevoerd door een gerenommeerd onderzoeksbureau in opdracht van het Algemeen Dagblad?

Wat me wel opviel is dat de bloemkool en de spruit in de US of  A allebei tot de zogenaamde (marketing) superfoods behoren. En dan wel rauw in salades en bloemkool ook als vervanger voor de koolhydraat rijkere aardappel en rijst. De handel en teelt van witlof in België was de laatste jaren ook weer toegenomen dus het lijkt er dus op dat wie weet de berichtgeving die ik hierover heb gelezen wellicht een storm in een glas water is.

Deel 1) Vergeten groenten van de toekomst, de Spruit.

Onaangenaam verrast was ik niet echt, maar als je het dan leest denk ik toch wel waarom verdwijnen vaste waardes uit de keuken eigenlijk.

“Jongeren eten nauwelijks nog bloemkool, spruitjes of witlof. Als jongeren nog zelf kokkerellen dan voeren roerbak-, wok- en stoofgroente en dan het liefste ook nog de “superfoods” de boventoon”.

Vandaag dus in de schijnwerper het spruitje, de spruitkool. In spruitjes zit tot 3 keer zoveel vitamine C als in een sinaasappel, ze zijn weerstand verhogend en bevatten diverse mineralen. Dus zouden eigenlijk best ook wel “Superfood” mogen worden genoemd.

Het is een lid van de koolfamilie, meer specifiek een okselgroente die vorstbestendig is, dichtbij huis, gewoon in de koude grond kan worden gekweekt en tegenwoordig is er ook een paarse variant. Het lijkt wel dat de bittere smaak waardoor deze groente een “vies” imago heeft in haar nadeel spreekt. Wat op zichzelf best wel bitter is.

Heden ten dage heb je echter vele nieuwe geselecteerde varianten die duidelijk minder bitter zijn, maar eerlijk gezegd vind ik dat persoonlijk een beetje jammer, maar het zij zo.

Bij Lekker van Eigen Land staat deze groente zowel in onze moestuin als op het menu en dan in meerdere variaties klaargemaakt. Koken, roosteren, stomen in de oven, in de wok of grillen. Een goede stamppot, bijv. spruitjesstamppot of maak een salade met eventueel geblancheerde losse blaadjes.

De teelt op zichzelf is ook niet bijzonder speciaal of echt moeilijk. Voorzaaien in de koude grond in een geultje voor een vroege oogst, vanaf februari tot aan begin april voor de echte winteroogst. Na april wordt wel wat moeilijker omdat het ter beschikking staande groeiseizoen wel erg kort wordt. Uitpoten als ze 3-4 bladeren hebben. Rondom de steel een koolkraagje van karton, of 3-4 cm gemaaid gras, hooi, stro wat er hopelijk voor zorgt dat de kans op aantasting door de koolvlieg kleiner wordt. Voorkomen van rupsen doen wij door combinatieteelt om trachten te voorkomen dat het koolwitje zijn eieren afzet op de bladeren van onze kolen. Barbarakruid schijnt een lokker te zijn voor het koolwitje. Zelf geen ervaring mee.

De opgroeiende spruit verwacht evenals andere kolen wel een mooie rulle grond die goed gevoed is, dus vol van compost, en ook aardig wat organische mest is geen overbodige luxe, maar leidt tot een mooi resultaat.

En dan wat modernere “hipster” bereidingen:

1. Spruitjes gegrild uit de oven.

• Oven op 220°C.

• Maak spruiten schoon en halveer ze.

• Mengen met dressing van olie, peper naar smaak. Eventueel heel weinig nootmuskaat.

• Op de platte kant op bakpapier in de oven (20-25 minuten).

• Als het goed is buitenkant knapperig, van binnen zacht.

• Serveer met wat grove zeezout korrels.

2. Spruiten wokken.

Met spekjes en eventueel wat ketjap. Kook schoongemaakte spruitjes even kort 6-8 minuten in wat gezouten water, afgieten en dan bij de al vastgebakken spekreepjes, blokjes in de wok. Wat peper naar smaak en als je dat lekker vindt laatste minuut even wat ketjap toevoegen. Wil je wat meer power, pit, hitte, snipper dan een Spaans pepertje en voeg dat bij de spek als je die uitbakt.

3. Salade van spruitjes.

Een superfood salade wat mij betreft. Maak de spruiten schoon en snijd ze of in hele dunne reepjes of pel ze en halveer, snijd de blaadjes in kwartjes. Maak een frisse dressing van honing, mosterd met wat goede olie en dat is het. Je kan het lekkerder maken met wat geraspte kaas (welke smaak je zelf lekker vindt) en/of wat croutons voor de knapperigheid.

4. Stoemp, de “vegan” versie.

In stukjes gesneden gekookte zoete aardappelen, tot puree stampen met wat boter en melk. Kook je schoongemaakte spruitjes (halfjes, kwartjes wat je zelf wil) kort (6-8 minuten) Fruit ondertussen een fijngesnipperd uitje in wat olie in wok (peper en zout naar smaak) en voeg spruitjes toe. Je kan bovenop wat geraspte kaas met wat gesnipperde nootjes doen en dan even de stoemp in de oven om de kaas wat te grillen

Tot zover mijn vurig pleidooi voor de spruit als gezonde en koolhydraatarme groente die absoluut niet vergeten mag worden.

Deel 2) in vergeten groentes van de toekomst. Witlof, -loof

Deel I was een ode aan de spruit en zoals belooft deel II een epistel, inzake wat onze zuiderburen het witloof noemen

Als kind was dit niet echt mijn favoriet. Vond ze altijd wat slijmerig, bitter, onaangenaam. Was denk ik overgekookt en ook wel wat bijzonder van smaak. Ben ondertussen, je wordt ouder papa, de smaak gaan waarderen en sinds een jaar of 4 doe ik elk jaar een poging om ze ook zelf te kweken.

Het zelf telen is nog niet echt een overweldigend groot succes, alhoewel ik wel meer en meer en grotere wortels kan oogsten. Deze leiden dan wel tot een mooie stronk witlof. Dit jaar echter weer wat minder in aantal. Slechts een kleine 10 wortels, maar dat is dan wel weer goed voor ongeveer 20 rauwkost voorafjes. Ik vind dat namelijk heerlijk. Rauw, in dunne ringetjes gesneden met een halve peer aan stukjes en dan wat olijfolie en bovenop wat nootjes. Bijvoorbeeld walnoten of hazelnoten uit eigen tuin.

De teelt van witlof.

De teelt is mijns inziens het beste te definiëren als een tweetaps raket. Voor wie het nog nooit gekweekt heeft, en daar hoorde ik tot het najaar en winter van 2018 ook bij, klinkt dat misschien raar. Eerst in t voorjaar zaaien, dan in t najaar de wortel oogsten en vervolgens die wortelstok eenmaal gedroogd weer poten, afdekken met aarde, met een emmer of vuilniszak en 4-6 weken later de loof, lof oogsten. Ik had nooit gedacht dat zelfgekweekte witlof zo vreselijk veel meer smaak heeft. Het blijft iedere keer weer een o zo prettige (smaak)verassing als ik dat vergelijk met de smaak van de gekochte groente van de biologische groenteboer of de (super)markt.

Is Witlof gezond?

Witlof bevat naast water en vezels de volgende mineralen: Kalium, magnesium, natrium en ijzer en wat vitamine aangaat: B1, B2 en C Bijna een “superfood” of misschien wel helemaal. Een echte wintergroente en als je de wortels koel bewaart dan kan je zeker tot in t voorjaar zelf witlof kweken, vermits je genoeg wortelstokken hebt.

Oorsprong witloof.

Het verhaal, de legende gaat een boer uit Schaarbeek zijn cichorei-oogst tijdens de Septemberrevolutie onder een hoop aarde in een kelder in veiligheid bracht. Als hij dan na een week of 6-8 zijn verborgen wortelstokken weer uitgraaft, ziet hij witte bladeren De witlof was daar.
Wat betreft de oorsprong van de chicorei houdt men het op het Mediterrane gebied en naar alle waarschijnlijkheid ook weer via de Romeinen in onze contreien terecht gekomen.

Enkele witlof gerechten, zowel van nu als op oma gebaseerd.

Recept 1. Gevulde witlof blaadjes: per persoon 2 blaadjes witloof. 50 gram gerookte zalm zelf klein snijden of zalmsnippers (zijn meestal wel wat zouter) en verdeel over de witloofblaadjes. Wat geraspte kaas citroensap en peper en zout naar eigen smaak. En meng dit en leg een eetlepel op het witlof blad. Kook een ei (hard) en snijd die en 3-4 augurkjes zeer fijn, voeg wat eveneens fijngehakte peterselie, dille of bieslook en strooi dat op je gevulde witlofblad. Nog wat olijfolie erop aanbrengen en als je dat niet lekker vindt doe je dat gewoon niet.

Recept 2. Ei, witloof salade met eventueel wat augurk of kaas. Snijd de witlof in mooie dunne ringetjes, prak wat gekookte eieren en meg dit met wat yoghurt/mayonaise dressing en top met wat nootjes

Recept 3. Oma’s manier uit de oven met ham en kaassaus. Halveer en kook de schoongemaakte witlof (hart onderkant eruit snijden dat is vaak extra bitter en blijft nogal hard) en omwikkel die met een plakje goede slagers achterham, mag ook de gegrilde versie als je dat lekkerder vind. Maak kaassaus van wat roux gemengd met geraspte kaas, naar eigen smaak en eventueel wat nootmuskaat erin. Leg de omwikkelde witlof in een vuurvaste schaal en bedek die met de kaassaus en zet dit in de oven op voorverwarmd op 160 graden, voor ongeveer 10 minuten en draai de oven dan op de grilstand voor de laatste 5-7 minuten tot je een mooi bruin korstje hebt. Serveren met wat gekookte aardappels, of puree en als je wilt wat vlees of vegetarisch met bijvoorbeeld champignons.

Deel 3) Vergeten groente in de toekomst de bloemkool

Afgelopen week twee epistels geschreven over verwachte vergeten groentes van de toekomst, de spruit alsmede de witlof. Vandaag is de beurt aan de maagdelijk witte “groente” de Bloemkool, om het tweeluik te vervolmaken tot een drieluik

De laatste die genoemd werd was de bloemkool, waarvan ik het me moeilijk kan voorstellen dat juist de bloemkool vergeten zou gaan worden in de toekomst. Waarom dan wel, nou omdat bloemkool volgens mij weliswaar naar kool ruikt bij het bereiden, vermits je hem/haar kookt, maar in principe een vrij neutrale smaak heeft als je die vergelijkt met de spruit of de witlof, -loof.

Daarnaast valt het mij op dat de bloemkool meer en meer genoemd, gebruikt wordt in gerechten als een prima koolhydraat arme vervanger, substituut voor rijst en/of aardappel. Verschillende hipster (TV) chefs en dieetgoeroes roemen de veelzijdigheid, de lage hoeveelheid kcal en heel weinig koolhydraten als een geweldig voordeel. Ook is het zo dat de bloemkool haar opgang vindt in de rauwkost cultuur. Derhalve verwacht ik het niet zoals al gezegd, het moeilijk voorstelbaar dat juist zij in de toekomst vergeten zou gaan worden.

Maar niemand kan de toekomst aangeven, slechts voorspellen en dan is afwachten het credo.

Zelf eten wij niet vaak bloemkool en als we het wel eten gaat mijn voorkeur echt uit naar, misschien wel te verwachten, de klassieker, een oma’s recept, gekookt, net mooi gaar met gekookte aardappels en overgoten met een roux, papje met wat nootmuskaat en daarbij dan ook nog een ouderwetse jus.

Rauw ben ik er niet echt een liefhebber van, ook niet met een mooie dressing en rozijnen zoals die was klaar gemaakt door een kraamhulp na de geboorte van onze tweede. Dat is al 37 jaar geleden, kun je nagaan, toen was er dus ook al een rauwkost variant.

Niet zo dat ik het niet heb gegeten, maar nee voor mij is het dat niet. Ook als vervanger van rijst, geraspt of in een puree en geloof me ik heb beide echt zonder vooroordeel geprobeerd is die vatiant wat mij betreft niet echt een laaiend succes.

Maar wie weet denkt u daar anders over en dat staat u vrij, dat is uw goed recht en dat respecteer ik absoluut, maar mij overtuigen zal niet gaan lukken.

Wat ik nog wel met u wil delen is dat je, zoals een lezer mij attendeerde, ook een bechamel saus van bloemkool kan maken die dat maakte voor over de spruitjes. Wel opmerkelijk vond ik dat. 2 vliegen van mogelijk toekomstige vergeten groentes in één klap.

Ook schijnt er veel animo te zijn voor, helemaal hot dus: bloemkool-falafel bowl, bloemkoolroosjes in de oven, bloemkool popcorn, platbroodpizza met chorizo en bloemkool, gestoomde bloemkoolschijven, de bloemkoolsteak alsmede een plantaardig alternatief voor sweet chilio chicken wings op basis van bloemkool, en "gefrituurde" bloemkoolnuggets.

Sommige trendwatchers noemde de cauliflower (bloemkool) eind 2015 al de potentiële opvolger van de cale (boerenkool) als “the next hipster superfood” in de US of A.

Voel u vrij om.

Wilt u reageren, recepten delen etc. doe dat gerust en voor achtergrondinformatie inzake deze gewassen.

Note: Onderzoeksbureau GFK berekende op verzoek van het AD de populairste groenten die we in de supermarkt kopen. Het artikel van het Algemeen Dagblad is hier te lezen.

Geinteresseerd in de belevingen van Lekker van eigen land, volg dan mijn Facebook pagina:   >> Lekker van Eigen Land <<

Interesse in mijn eerder geschreven blogberichten 

• Erger u niet, verwonder u slechts. Rendement op de moestuin? 
• Waarom seizoensgebonden en wat eet je dan? 
• Wip is een tegel - Doe het 
• Nog steeds tomaten uit de koude kas 
• Walnoot, de Noot die eigenlijk geen noot is 
• Veel mooie rijpe pepers, paprika’s, tomaten en komkommer 
• Hoe kan je groene tomaten nog afrijpen? 
• Pittige (winter)kost Kool 
• Tafel van Weldadigheid