Maak zelf een wormenhotel met emmers

Zelf een wormenhotel/toren maken

Wat is er nu leuker dan van je eigen afvalstromen gezonde meststoffen te maken voor planten en bodemleven? Door een wormenhotel of -toren te bouwen, kun je op een eenvoudige en milieuvriendelijke manier je groente-, fruit- en tuinafval omzetten in waardevolle compost. Dit proces, ook wel vermicomposteren genoemd, maakt gebruik van de natuurlijke kracht van wormen om organisch afval te verteren en te transformeren in voedzame humus. Laten we eens kijken hoe dit proces in zijn werk gaat en welke voordelen het biedt.

Wormenhuisvesting in een wormenhotel

In een wormenhotel of -toren worden wormen gehuisvest in een gecontroleerde omgeving met voldoende voedsel, vocht, lucht en ruimte om te bewegen. Deze opstelling zorgt ervoor dat de wormen optimaal kunnen functioneren en zich comfortabel voelen, wat essentieel is voor een succesvol composteerproces.

Afvalstromen

Keukenresten zoals groente- en fruitafval, koffiedik, theebladeren en kleine stukjes karton worden aan de wormen gevoerd. Het is belangrijk om geen vlees, zuivel of vetten toe te voegen, omdat deze geuren kunnen veroorzaken en de wormen kunnen verstoren. Door de juiste soorten afval te kiezen, zorg je voor een gezonde leefomgeving voor de wormen en een efficiënt composteerproces.

Afbraak

Terwijl de wormen het organisch materiaal consumeren, breken ze het af tot kleinere deeltjes. Dit afval, ook wel wormenhumus genoemd, is een zeer vruchtbare vorm van compost. De wormen verteren het voedsel en scheiden het uit als een rijke, donkere humus die boordevol voedingsstoffen zit. Dit proces wordt ondersteund door bacteriën en micro-organismen die het afval verder afbreken, waardoor een hoogwaardig eindproduct ontstaat.

Vochtigheid

De materialen in het wormenhotel moeten vochtig maar niet doorweekt zijn. Wormen ademen door hun huid, en voldoende vocht is nodig om hen te helpen ademen en bewegen. Een te droge omgeving kan de wormen uitdrogen, terwijl een te natte omgeving zuurstofgebrek kan veroorzaken. Daarom is het belangrijk om de vochtigheid goed te beheren door regelmatig water toe te voegen en de afvoer van overtollig vocht te waarborgen.
Voordelen van Vermicomposteren

Vermicomposteren biedt verschillende voordelen

Milieuvriendelijk: Het vermindert de hoeveelheid organisch afval die naar de stortplaats gaat, wat helpt om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de belasting op afvalverwerkingssystemen te verlagen.

Rijke Meststof: De geproduceerde compost is rijk aan voedingsstoffen en micro-organismen die de bodemgezondheid verbeteren. Deze compost, ook wel wormenhumus genoemd, kan direct in de tuin worden gebruikt om planten te voeden en te versterken.

Verbeterde Bodemstructuur: Vermicompost verbetert de structuur en waterretentie van de bodem, wat gunstig is voor plantengroei. Het zorgt voor een luchtige bodem die beter water en voedingsstoffen kan vasthouden, wat leidt tot gezondere planten en een productieve tuin.

Met een wormenhotel in emmers kun je eenvoudig beginnen met een Wormenhotel

Benodigdheden voor een wormenhotel

•  3 emmers met  1 deksel
• Boormachine met gatenboor
• Afgevallen bladeren, stro, of gescheurd karton en papier
• 1 emmer vol compost
• Groente-, fruit- en tuinafval (GFT)
• Een steen of een andere afstandhouder

Stappenplan opbouw van een wormenhotel met emmers

1. voorbereiding van de emmers

Emmer 1 (Onderste Emmer): Laat deze emmer intact, zonder gaten. Plaats een steen of een andere afstandhouder op de bodem om ruimte te creëren voor het opgevangen vocht.

Emmer 2 en Emmer 3: Boor enkele gaten van 1 cm in de bodem en in de onderzijde van de zijkanten voor ventilatie en drainage.

2. Vullen van de Middelste Emmer (Emmer 2)

Basislaag: Vul de emmer met afgevallen bladeren, stro, of gescheurd karton en papier. Maak dit materiaal vochtig, maar niet te nat.
Compostlaag: Voeg een emmer vol compost toe. Laat de emmer een week staan zodat de wormen kunnen wennen en zich kunnen acclimatiseren.

3. Vullen van de Voerbak (Emmer 3)

Na een week vul je de derde emmer met diverse afvalstromen zoals:

• Groente- en fruitafval (geen citrus of uien)
• Theebladeren en koffiedik
• Kleine stukjes karton en papier
• Geen vlees, zuivel of vetten, omdat dit de wormen kan verstoren en geurproblemen kan veroorzaken.

4. Samenstellen van de wormenhotel/toren

Stapel de emmers in elkaar:

Onderhoud wormenhotel

Het onderhouden van een wormenhotel is essentieel om ervoor te zorgen dat de wormen gezond blijven en efficiënt compost produceren. Door een paar eenvoudige stappen te volgen, kun je een optimale omgeving voor de wormen behouden en regelmatig rijke compost oogsten. Hier zijn enkele richtlijnen voor het onderhoud en de oogst van je wormenhotel.
Regelmatig Voeden

Het is belangrijk om regelmatig kleine hoeveelheden organisch afval aan de derde emmer (de voerbak) toe te voegen. Deze emmer is bedoeld om de wormen van verse voedingsstoffen te voorzien. Voeg groente- en fruitafval, koffiedik, theebladeren en kleine stukjes karton toe. Zorg ervoor dat je geen vlees, zuivel of vetten toevoegt, omdat deze de wormen kunnen verstoren en onaangename geuren kunnen veroorzaken. Door regelmatig te voeden, zorg je ervoor dat de wormen altijd voldoende te eten hebben en hun werk kunnen blijven doen.
Vochtigheidscontrole

De materialen in het wormenhotel moeten altijd vochtig zijn, maar niet doorweekt. Wormen ademen door hun huid, en voldoende vocht is cruciaal voor hun overleving en activiteit. Controleer regelmatig de vochtigheid door een handvol materiaal samen te knijpen. Het moet aanvoelen als een uitgewrongen spons: vochtig, maar er mag geen water uit druppelen. Als het materiaal te droog is, voeg dan wat water toe. Als het te nat is, voeg dan droog karton of papier toe om het vocht te absorberen.
Luchtcirculatie Bevorderen

Om een gezonde omgeving voor de wormen te behouden, is het belangrijk om de materialen in het wormenhotel af en toe te roeren. Dit bevordert de luchtcirculatie en voorkomt dat het materiaal te compact wordt. Een goede luchtcirculatie is essentieel voor de aerobe bacteriën die helpen bij de afbraak van organisch materiaal. Door regelmatig te roeren, zorg je ervoor dat de wormen voldoende zuurstof krijgen en dat het composteerproces soepel verloopt.

Compost oogsten uit een wormenhotel van emmers

Timing: Het is belangrijk om te oogsten wanneer de compost in de onderste emmer donker en kruimelig is. Dit betekent dat het organisch materiaal volledig is afgebroken en klaar is voor gebruik.
Benodigdheden: Zorg ervoor dat je een stuk karton, een bak of een plastic zeil hebt om de compost op uit te spreiden. Dit helpt bij het scheiden van de wormen en de compost.

Verwijderen van de onderste emmer

Uit de stapel halen: Haal de onderste emmer voorzichtig uit de stapel. Deze emmer heeft overtollig vocht en afgebroken compost verzameld.
Voorkom morsen: Wees voorzichtig bij het verwijderen om te voorkomen dat je compost morst.
Het is handig om dit op een plek te doen waar je gemakkelijk kunt schoonmaken, zoals buiten of in een garage.

Scheiden van wormen en compost

Uitspreiden: Spreid de inhoud van de emmer uit op het stuk karton, een bak of een plastic zeil. Dit maakt het makkelijker om de wormen van de compost te scheiden.
Gebruik van licht: Wormen zijn gevoelig voor licht en zullen zich snel naar beneden graven om aan het licht te ontsnappen. Laat de compost een tijdje in het licht staan zodat de wormen naar de bodem bewegen.
Laag voor laag: Verwijder voorzichtig de bovenste lagen van de compost, die nu vrij zijn van wormen. Werk laag voor laag totdat je de meeste wormen hebt verzameld aan de onderkant van het materiaal.

Terugplaatsen van de wormen

Verhuis de wormen: Plaats de verzamelde wormen terug in de middelste of bovenste emmer van het wormenhotel. Deze emmers bevatten nog organisch materiaal dat de wormen kunnen verteren.

Gebruik van de compost uit het wormenhotel

In de tuin: De geoogste compost is rijk aan voedingsstoffen en kan direct in je tuin worden gebruikt. Meng het met tuinaarde of gebruik het als mulch rond planten om de bodemstructuur en waterretentie te verbeteren.
Opslag: Als je de compost niet meteen nodig hebt, kun je deze in een afgesloten bak opslaan op een koele, droge plaats. Zorg ervoor dat de compost licht vochtig blijft om zijn voedingswaarde te behouden.

Herhaal het proces  van afval naar oogsten van gezonde voeding

Door deze stappen te volgen, kun je op een efficiënte manier compost oogsten uit je wormenhotel en profiteren van de voordelen van zelfgemaakte, voedzame compost voor je tuin.

Succes en plezier met je wormenhotel.

Mocht je vragen hebben of tegen problemen aanlopen, aarzel dan niet om ze in de reacties onder dit blog te stellen. Ik help je graag verder om van je kleine wormenhotel een productieve, gezonde voedingsbron te maken. Samen kunnen we ervoor zorgen dat je wormenhotel optimaal functioneert en dat je tuin floreert