Dahlia Boek

Dag lieve mensen,

Daar ben ik dan, terug van weggeweest. Hard gewerkt om mijn atelier te resetten en dat soort momenten zijn soms hard nodig. Eigenlijk nog niet helemaal klaar, maar een nieuw lentesoepje koken daar had ik toch wel weer even zin in.

Van ‘teen komt ‘tander, zo zie je maar!

Waar ik het deze keer met jullie over ga hebben is de dahlia. Ik weet het, ik weet het, deze bloem is niet een ieders cup of tea maar toch wil ik jullie op dit punt een ontboezeming doen. Jaren terug vond ik de dahlia eigenlijk ook niet om aaaaaan te gluren. Felle kleuren, veel te bont, en heel gewoontjes. Voor mij destijds een bloem zonder enig karakter of allure. Totdat………we gingen verhuizen. Mijn man, geen tuinier, bemoeit zich nooit met tuingerelateerde zaken, maar zei toch ineens tijdens de koffie: Weet je wat ik nou zo’n mooie bloem vind? Nou? Zei ik, heel benieuwd naar wat er komen zou. De dahlia, zei hij. De dahlia???, riep ik verschrikt. Ja, de dahlia. Wat is daar zo vreemd aan?  Nou, zei ik, die heeft zulke verschrikkelijke felle kleuren waar je ogen helemaal van gaan loensen als je er maar lang genoeg naar kijkt. Nou dat valt toch wel mee, verdedigde mijn man. Ik vind ze in ieder geval prachtig en verder ging de discussie niet… Op dat moment besefte ik dat er ruimte gemaakt moest worden in de nieuwe tuin, voor planten die ik ronduit verschrikkelijk vond. Ik zei verder niets, maar de eerste de beste keer dat we weer in een tuincentrum liepen dacht ik: hmm, toch maar even kijken in dat schap van de zomerbollen en knollen. Ik sloeg het namelijk altijd over. Toen lieve mensen, toen is het begonnen. M’n mond viel open van verbazing, de ene leukerd na de andere. En mooooi dat ze waren.

Waterleliedahlia

Een grote leuke familie die een mens blij maakt

Nou ja je snapt het al, Marie was om en nam een aantal van deze schone dames mee naar huis.  Mijn man viel zowat van z’n stoel en z’n neus begon onmiddellijk te krullen, want dat had hij nooit verwacht. Het begin van mijn liefde voor de dahlia was een feit geworden. Ik zag zoveel mooie kleuren en vormen, dat ik er ter plekke verliefd en hebberig van werd. Er waren dahlia’s met streepjes en spikkeltjes, met franjes en kraagjes, enkelbloemig, gevuldbloemig, tweekleurig of in één kleur. Eigenlijk te veel om op te noemen, zoveel variaties in vorm, kleur en hoogte en toch allemaal lid van dezelfde familie!!!! Waar ik ook van opkeek was de enorme verscheidenheid in bladvorm en kleur. Je hebt ze in doordeweeks groen, maar ook in bronsgroen, diep paarsgroen en bruinrood, geveerd, meer of minder ingesneden maar ook fijner van vorm. Ik begon me in de dahlia te verdiepen. Waar kwam ze vandaan, hoe wordt ze geteeld en verzorgd en waar kan ik haar nog meer bewonderen. We hebben heel wat velden gezien bij het CNB (Coöperatieve Nederlandse Bloembollencentrale) en bij een aantal kwekers. Toen kwam het idee bij mij op om er een boek van te maken want inmiddels had ik zoveel kennis vergaard en zoveel dahlia’s bestudeerd en getekend dat ik de combinatie schrijven en illustreren wel zag zitten.   

Dit is de Mambo“ in mijn oude Engelse juskom”

Een koukleum van jewelste!

Om te beginnen is de dahlia geen bol maar een knol. En wat is nou het verschil tussen die twee? Een bol slaat zijn reservevoedsel op in zijn vlezige schubben of rokken en de knol in zijn vlezige wortel (wortelknollen) of in de stengel (stengelknollen). Oorspronkelijk kwam onze huidige dahlia, de Dahlia Variabilis, uit Mexico, maar is toch op een zeker moment naar Europa gekomen dankzij een goede band tussen twee hortusdirecteuren. De een uit Mexico en de ander uit Spanje. Spoedig maakte de dahlia dan ook zijn entree in Europa en andere landen. Zij kreeg de naam Dahlia ter ere van de Zweedse botanicus Andreas Dahl. Haar oorsprong was dus een warm land en dat verklaart waarom zij ’s winters niet buiten kan blijven. Het is een koukleum van het zuiverste water, daarom mag ze haar winterslaap doen in een kratje of doos gevuld met een licht vochtige grond, zaagsel of turfmolm. Wel regelmatig opletten dat ze niet kan uitdrogen. Maar voordat ze undercover gaat moet ze wel even ondersteboven gehangen worden om het overtollige water eruit te laten lopen. Zo voorkom je dat de knol gaat rotten.

Omdat onze winters steeds vaker zachter en milder worden, besluiten veel mensen om de dahlia er niet uit te halen, maar rustig in de grond te laten overwinteren. Dat is een risico. Als je dat van tevoren van plan bent, moet je de dahlia bij de start veel dieper planten en alsnog in de winter voorzien van een extra mulchlaag van droge dorre bladeren en/of compost. Je weet dan tenminste zeker dat ze goed beschermd is.

Undercover, maar nu weer zichtbaar!

Inmiddels zitten de feestdagen erop, is de afgetakelde kerstboom weggebracht, zijn de kerstspullen en verlichting netjes weer in een doos naar zolder gebracht en in de tuin kijken we de eerste bloembollen als het ware de grond uit. Onze dahliaknollen beginnen lichte tekenen van leven te vertonen en tussen januari en april mag je ze wakker kussen. Zet ze in een ondiepe bak met potgrond en binnen enkele weken kun je de nieuwe groene scheuten welkom heten. Van deze scheuten worden stengelstekken gemaakt. Daar heb je een scherp mes voor nodig om ze net even boven de plek waar ze uit de knol ontspruit af te snijden. Haal zowel de top als de onderste blaadjes weg en plant haar in potjes. Aandrukken zodat de onderkant van de stek contact maakt met de grond en water geven. Vergeet niet de pot met een plastic zak te bedekken, zodat hij door de warmte, worteltjes kan maken. Wel even ook wat gaten in het plastic maken want anders wordt de condens zo groot dat de stek gaat smetten. Eenmaal groter geworden moet je ze afharden, daar worden ze stoer en sterk van, maar pas op! De slakken vinden dit een godenmaal. Na de IJsheiligen van 11 tot en met 13 mei in de volle grond uitplanten. Naast het maken van stekken, kun je de dahlia ook nog op 2 andere manieren vermenigvuldigen: de knol een beetje losschudden en tussen de oude knollen vallen de nieuwe ertussen uit. Maar je kunt ook nog met oude bloemen aan de gang, die je om die reden niet hebt afgeknipt maar zaden hebt laten maken. De planten die daaruit voortkomen hoeven niet altijd op hun ouders te lijken, omdat bijen en andere insecten veel huisbezoekjes bij andere dahlia’s hebben afgelegd.

En daar komen soms hele leuke, bijzondere nakomelingen van.  Dahlia’s zijn lekkerbekken dus een voedzame grond met veel compost en een kaliumrijke, organische meststof verrijkt met een hoog percentage magnesium zal mooie knopvorming en een rijke bloei bevorderen. 

Voordat de hoge soorten geplant worden, steek ik meteen een lange stok in de grond die hen straks -eenmaal groot- zal steunen. Doordat je dit vooraf doet, voorkom je dat de knol doorboord gaat worden. Tijdens de warme zomermaanden heeft de dahlia het flink naar haar zin. Ze groeit en groeit, maar dit gaat niet altijd zonder slag of stoot.

Over hongerige knagers en een jaloerse haai

Ze kan belaagd worden door slakken, kevers, bladluis, rupsen en spintmijt die door hun altijd aanwezige honger maar al te graag knabbelen en knagen aan jonge blaadjes, stengels en bloemen. En daar wordt geen mens vrolijk van. Wist je trouwens dat een slak tandjes heeft, waar een haai nog jaloers op kan worden! Regelmatig de rijen nalopen en controleren is dus bepaald geen overbodige luxe. Je bent er dan tijdig bij voordat de schade zich verder uitbreidt.

De dahlia moet in de zomer ook vaak begoten worden. Doe dit op de grond maar niet op haar blaadjes, want die kunnen verbranden. In de nazomer geniet de dahlialiefhebber buiten van een prachtig kleurenspektakel en dat is een welverdiend genoegen. Binnen houden ze het helaas niet lang uit, ook al heb je nog zo’n mooie vaas. Maar van kwekers heb ik begrepen dat men bezig is soorten te ontwikkelen die de houdbaarheid op de salontafel verlengen.

Over een keurige huisvrouw, een frivole dame en een stoere boerin.

Ik hoop dat deze informatie gesmaakt heeft, maar wil je meer weten over alle ins en outs van de dahlia, dan kun je dat lezen in mijn boek ‘Applaus voor de Dahlia’ dat ik zelf geschreven en geïllustreerd heb. Een paar van de vele illustraties die in het boek voorkomen, staan nu in dit blog afgebeeld. Toch heb ik nog een verrassing aan dit boek toegevoegd en dat zit zo.  Al wandelend destijds door die velden en me steeds meer verbazend over de bijzondere vormen en kleuren, zag ik in die dahlia’s allerlei types vrouwen. De boldahlia bijvoorbeeld dat vond/vind ik een supernette huisvrouw omdat haar blaadjes zo keurig op een rijtje staan en dus voor mij een ordelijk type vrouw is. Maar in een andere dahlia zag ik een frivole dame, uitbundig en een tikje losbandig en weer een andere, was voor mij een stoere boerendame. Nou ja, als illustrator ga je die gedachtes vormgeven en je fantasie daarop loslaten. Ik wil er nu niet te veel over kwijt, alleen slechts één illustratie om de sfeer een beetje te proeven.

Het Boek 'Applaus voor de dahlia' met prachtige illustraties.

Vanaf heden tot 1 juli is het boek in de aanbieding voor €15,- + bijdrage in de verzendkosten.
Ze is te bestellen door een mailtje te sturen naar info@colourandpencil.eu

Groene groet Marie