Crinum / Haaklelie

Het geslacht Crinum kent ongeveer 120 soorten die oorspronkelijk groeien langs kusten, meren en rivieren in warme en tropische streken.
 

In vochtige of natte en zeer natte plaatsen. De bollen kunnen een opvallende grootte bereiken (soms 10 kg) en zijn gemiddeld zo groot als een forse grapefruit.
Er zijn 2 groepen: de altijd groene Crinum die meestal lange bollen heeft en symmetrische stervormige opgaande bloemen geeft en de bladverliezende Crinum die meestal ronde bollen heeft en belvormige onregelmatige bloemen.
Algemene kenmerken van de soorten zijn de lange en smalle bladeren, die tong-, zwaard- of lijnvormig kunnen zijn van meer dan 50cm lengte en in een rozet staan.
Uit het centrum ontspringt de kale en veelal forse bloeistengel en de schermvormige bloeiwijze met grote gesteelde of zittende bloemen.
De bloemkleur varieert, afhankelijk van de soort, roze, rood of puur wit, met rode of purperen banden laag in het centrum. 
Wit: ‘Catherine’, ’White Queen’, ’Caroline Beauty’, ’Hoboken’ (wit met roze strepen)
Roze: ‘Cecil Houdyshel’, ’Maiden’s Blush’, ’Emma Jones’, ’Bradley’
Rood: ‘Ellen Bosanquet’, ’Carnival’, ’Elisabeth Traub’, ’Clawed’
De bloeistengel kan tussen de 50 en 100 cm hoog worden.
Na de bloei produceren de planten grote zaden, die vaak tijdens de afrijping al weer kiemen.
De meeste soorten bevatten lycorine, een giftige alkaloïde, die bij meerdere geslachten in de narcissenfamilie voorkomt.

Plantvoorschriften algemeen
De Haaklelie is matig winterhard (-10°C) en vraagt dus een beschutte plek met een winterdekking in de tuin.
Plant ze vanaf half april in relatief zware grond op een beschutte, zonnige plaats.
Alleen in kassen en op beschutte, zuidelijk gelegen plekken lukt het om Crinums in bloei te krijgen. Voor buiten is eigenlijk alleen powelii geschikt.
De bollen worden voor drie vierde onder de grond begraven en een 40cm uit elkaar geplant en in de winter met een dikke, 20cm, laag blad bedekt. Na enige jaren beginnen ook de vele zijbollen te bloeien. 
De andere soorten  zijn meer geschikt voor potcultuur. Hier blijft de helft van de bol boven de grond. Deze potten of kuipen worden in de zomer op een beschutte plaats buiten gezet en 's winters, na het afsterven van het loof, in een koele serre bewaard.

Onderhoud - vermeerderen
Zet de potten in de zomer op een beschutte plaats buiten en in de winter, na het afsterven van het loof, op een koele plaats binnen. In het voorjaar de bovengrond vernieuwen en geef geleidelijk meer water geven.
In de zomer hebben ze veel water nodig met regelmatig wat bemesting. Ze houden er niet van om verplant te worden en bloeien pas als de pot waarin ze staan ietwat te klein wordt. Verplant wanneer de pot barst.
Vermeerder door het verwijderen van de bijbollen die gevormd worden rond de moederbol, op het moment dat de plant omgepot moet worden. Vermeerderen kan ook door de bol in stukken te snijden en op te potten in goed doorlatende potgrond. Zorg wel dat er aan ieder deel een stukje van de basis blijft. Na de bloei produceren de planten grote zaden, die vaak tijdens de afrijping kiemen.