Bijna het hele jaar lente!

Misschien raar om nu de herfst is begonnen over broedvogels te schrijven, maar er zijn nou eenmaal vogels voor wie het bijna het hele jaar lente is...

Sinds mensenheugenis worden vogels weggehaald  uit verre streken om thuis in een kooitje te stoppen. Sommige daarvan, zoals de halsbandparkiet, hebben zich aan die kooitjes weten te ontworstelen en wonen hier inmiddels  goed ingeburgerd op zichzelf.  Er zijn ook vogels uit verre streken die hier op geheel eigen kracht naar toe zijn gekomen. Zo’n vogel is de Turkse tortel. Evenals de halsbandparkiet afkomstig  uit Zuid-Azië heeft die zich de afgelopen   eeuw in vrijwel heel Europa ingeburgerd. In Nederland werd  het eerste broedende stel pas in 1950 aangetroffen, daarna hebben ze in razend tempo een groot deel van het land ingenomen. Tot  1980.  Daarna zijn hun aantallen weer afgenomen. Oorzaken? Ziekten, roofdieren en het  eentonige verhaal van de moderne  landbouw, die steeds minder ruimte is gaan bieden aan levensvormen die niet in het verdienmodel passen. In de stedelijke gebieden is de nestgelegenheid gekrompen doordat mensen liever tegels dan groen rond hun huis hebben en hebben tortels concurrentie gekregen van hun wat forsere neef de houtduif.

Turkse tortels zijn harde werkers. Voor de meeste vogelsoorten is het broedseizoen nu wel zo’n beetje afgelopen, maar dat geldt niet voor de tortels, voor hen is het zo'n beetje het hele jaar door lente. Alleen tussen november en half februari houden ze even een broedpauze. Tot wel vijf legsels van twee eitjes  levert dat jaarlijks op. En de jongen uit de vroege eitjes leggen een aantal maanden later zelf ook al weer eitjes. Dat klinkt mooi, maar er gaat nogal eens iets fout in die broedijver. Bij alle vogelsoorten mislukken veelvuldig legsels,  maar de tortel scoort  hier bovengemiddeld. Kwestie van slordigheid, van krakkemikkige nesten in bomen en struiken, of op  balkons, antennes of lantaarnpalen waar ze  makkelijk met inhoud en al uitwaaien. En dan zijn er nog de houtduiven, die er niet voor terugdeinzen tortels hun nesten af te pakken.  

De oudervogels van de Turkse tortel blijven hun buurtje trouw, maar nestverlaters zoeken een nieuwe plek, soms op honderden kilometers afstand van hun geboortenest. De snelle verspreiding van de Turkse tortel over een groot gebied is hieraan te danken. En aan hun wat nonchalante maar onverstoorbare manier van voortplanten, van niet  moeilijk doen over een mislukt broedsel, maar gewoon overnieuw beginnen. Uiteindelijk overleven er heus wel een paar kuikens.  Als oudervogel moet je dan niet te sentimenteel  zijn, natuurlijk.

https://www.jaapkranenborg.nl/gevleugeld/bijna-het-hele-jaar-lente

Foto: Sarangib (Pixebay)