Onderhoud van hagen

Hagen spelen een belangrijke rol in onze tuin. 

Een haag is in veel opzichten een kunstmatig aangebrachte, natuurlijk ogende barrière. De planten die de haag vormen mogen niet hun kenmerkende vorm en groeiwijze ontwikkelen. Het knippen en toppen maakt wat eerst een aantal individuele planten was tot een geheel; de planten worden gedwongen op een bepaalde manier te groeien door het veelvuldig terugknippen van jonge scheuten. Gelukkig voor ons reageren tal van bladverliezende en groenblijvende bomen en struiken op dit regelmatig terugsnoeien door een gelijkmatige bedekking te vormen. 
Er zijn bij hagen twee soorten te onderscheiden: formele en informele hagen. Daarnaast is er een derde type dat extra aandacht vraagt namelijk de gemengde haag. 

Formele hagen of snoeivormen

Hagen die regelmatig moeten worden geknip of geschoren om te groei te beperken en hun vorm te behouden, heten formele hagen. Vaak bestaan ze uit een enkele soort haagplant bijvoorbeeld Taxus, haagbeuk, coniferen, liguster, buxus, enz.  In veel opzichten zijn deze haagsoorten bijna als een vorm van figuursnoei te betitelen; het is zelfs zo dat vormsnoei in een formele haag vaak als interessante onderbrekening wordt aangeplant. 

Informele hagen 

Een informele haag kan bestaan uit een enkele soort of meerdere soorten. Deze hagen zijn meestal te vinden in Landelijke tuinen of grotere stadstuinen. Hoe en wanneer een informele haag Wordt gesnoeid, hangt af van de soorten die de haag vormen en de bloeitijd. Meestal worden ze kort na de bloei gesnoeid; het wegnemen van oude, uitgebloeide takken stimuleert de ontwikkeling van nieuwe scheuten. Deze beperkte snoei zorgt er voor dat deze planten een ''natuurlijke" uitstraling hebben. 

Gemengde hagen 

Deze hagen bestaan uit meerdere soorten, die zo zijn gekozen dat ze in de loop van de seizoenen een zo boeiend mogelijk geheel vormen. Het kan gaan om planten met een verschillende bloeitijd of textuur of om een combinatie van groenblijvende en bladverliezende soorten. 
Het wordt pas lastig wanneer er gesnoeid moet worden, omdat geen twee planten precies dezelfde groeiwijze en groeisnelheid hebben. Je moet daarom een iets ander techniek, methode, en tijdstip van snoeien toepassen. Daarom moet je bij  de aanplant van een gemengde haag kiezen voor planten die ongeveer even snel groeien. Doe je dat niet dan zullen snelgroeiende planten de buren overgroeien, en uiteindelijk de hele haag overnemen. Met een doordachte plantkeuze behoort een formele en een informele gemengde haag tot de mogelijkheden. 

Snoeien en bemesten van hagen

Hagen worden meestal enkele keren per jaar onder handen genomen. waardoor er een beroep wordt gedaan op hun reserves. Tuinliefhebbers vergeten dat verlies aan voedingstoffen vaak, maar het toedienen van een jaarlijkse mulch van compost of kant en klare organische messtoffen helpt het verlies te compenseren. Bemesten van hagen is vooral belangrijk na een verjongingssnoen. 

Haagplanten die meerdere keren per jaar gesnoeid worden.

• Ligusterhaag  -  ( Ligustrum ) - snoeien in het voorjaar -  tweemaal in de zomer
   
• Hulsthaag -  (Ilex)  - Snoeien in de zomer
   
• Laurierhaag meerdere geschikte soorten - 
  - Prunus laurocerasus,
  - Prunus Caucasica,
  - Prunus laurocerasus 'Elly',
  - Prunus laurocerasus 'Etna',
  - Prunus laurocerasus 'Herbergii', 
  - Prunus laurocerasus 'Novita',
  - Prunus laurocerasus 'Otto Luyken',
  - Prunus laurocerasus 'Reynvaanii',
  - Prunus laurocerasus 'Zabeliana',
  - Prunus Rotundifolia, ,    Snoeien einde van de winter begin voorjaar
   
• Schijnhulst  - Osmanthus Burkwoodii.  -  Snoeien in de lente
   
•  Levensboom - Thuja  (populaire coniferenhaag)  Snoeien in de lente  en  herhalingsnoei in de herfst 
   
• Olijfwilghaag - Elaeagnus x ebbingei - Snoeien midden tot eind zomer
   
• Escallonia Red Dream - Trekt bijen en vlinders - Snoeien gelijk na de bloei in augustus
   
• Beukenhaag - Fagus sylvatica  -  snoeien eind zomer 
   
• Griselinia littoralis - mediterrane haag - snoeien einde lente - herhalingsnoei eind zomer
   
• Chinese kamperfoeliehaag (buxus vervanger) - Lonicera nitida -  Snoeien in de lente - tweemaal snoeien in de zomer (nooit in de winter)
   
• Kardinaalsmutshaag - Eonymus fortunei - Snoeien in de zomer
   
• Cupressocyparus leylandii - snel groeiende conifeer - snoeien in de lente - tweemaal snoeien in de zomer
   
• Vuurdoornhaag - Pyracantha - snoeien na de bloei - snoeien eind zomer ( bessen niet wegsnoeien) 
   
• Meidoornhaag - Crataegus monogyna - snoeien in de zomer - snoeien in de herfst 
   
• Venijnboom - Taxus baccata - (inheemse haagplant) - snoeien in de zomer - snoeien in de herfst
   
• Buxushaag - Buxus sempervirens - snoeien in de lente - tweemaal in de zomer (de buxussen hebben te lijden onde de buxusmot plaag, alternatief hiervoor zijn de Ilex  hybryden en cultivars soorten). 
   
• Haagbeuk - Carpinus betulus ( verschil met de haagbeuk fagus sylvatica, de carpinus groeit beter op kleigronden) - snoeien eind zomer
   

• Californische cypres haag - chamaecyparis lawsoniana - snoeien in de lente - snoeien in de herfst

   

  Haagplanten die een (natuurlijk) uitstraling aan de tuin geven
   

  

  • Garrya Elliptica - groenblijvend - de mooiste hoogte voor een natuurlijk haag van 1,5 tot 2,5 meter -  Snoeiadvies  direct na bloei.
     
  • Cotoneaster Lacteus -  groenblijvend - snoeien eenmaal na de vruchtdracht- een mooie blijvende groene tuinafscheiding.
     
  • Berberis Darwinii - groenblijvende haag - komt het mooist uit op een hoogte van 1,5 tot 2 meter - In bloei overtreft Berberis darwinii met haar prachtige oranjekleur vele andere zuurbessoorten - Snoeien gelijk na de bloei
     
  • Ilex aquifolium en Ilex opaca - groenblijvende haag -  Heesterhaag voor parkachtige tuinafscheidingen, een aantrekkelijke voedselboom voor heesters - eenmaal bij snoeien na de zomer, of sterk groeiende takken uitnemen.
     
  • Escallonia - groenblijvende haag - informele haagplanten met een compactgroeiende bladerdek - Snoei deze bloeiende haagplant gelijk na de bloei.
     
  • Fuchsia Magellanica -  groenblijvende (haagplant)-  een bloeiende aanvulling als lagere onderbegroeing voor de grotere soorten informele hagen - Mooiste hoogte 1 meter - reageert goed op verjongingssnoei. 
     
  • Pyracantha -groenblijvende informele  vuurdoorn haagplanten - een bloeiende start met witte bloesems, met daarna de prachtig gekleurde bessen, en blijf genieten van de herfstverkleuringen - daarnaast maken vogels er gretig gebruik van om in te nestelen.
     
  • Viburnum - groenblijvende winter/voorjaar bloeiende informele haagplanten - omdat de viburnum niet geheel zichtdicht is, krijgt deze een plek in de groep informele haagplanten. Een mooie aanvulling in combinatie met andere soorten, voor een natuurlijke afscheiding. 
     
  • Hybiscus syriacus - bladverliezende makkelijke haagplanten -  Wil je opvallen en geen standaard erfafscheiding, de hybiscus is een bloeiende heester met opvallende grote bloemen, een langbloeiende struik die goed te combineren is met diverse soorten in de groep informele hagen - Verdraagt snoei in alle vormen goed.
     
  • Lavandula - laagblijvende natuurlijke haagplanten -  in de natuurlijke tuinafscheiding maak je mooie combinaties met de lavendel als lagere haagsoort, deze zorgt in de zomer met haar blauwe kleur voor een mediterrane uitstraling. Aan een lavendel is alles mooi het grijsgroene blad, de blauwe bloemen, en de sterke aantrekkingskracht op allerlei insecten.  
     
  • Crataegus monogyna -  bladverliezende eenstijlige meidoorn - Landschappelijke diervriendelijke (haag)plant die opgaat in de omgeving. Vroeger werden de meidoornhagen al  gebruikt rondom  landelijke tuinen.  In de zomer een rijkbloeiende belevenis, en een onmisbare nest en schuilplaats voor vogels en egels., Insecten vliegen af en aan. Ga je voor natuurrijk, dan geniet deze mijn aanbeveling. 
     
  • Berberis thunbergii - bladverliezende haagplanten, die met haar prachtige herfstkleuren veel tuinen laat stralen.  brengt met haar rode kenmerkende bladkleur een interresante wisseling aan in  het basisframe van een elke natuurlijke tuin. 
    
      
    
    TIP: elke informele (haag)plant  moet je beoordelen op bladkleur,textuur, en herfstverkleuring, wel of niet bladhoudend.
     
  • Forsythia - of boodschapper van de lente - geschikte haagplant die zich makkelijk laat verzorgen, en maar weinig mensen weten dat de bloemen van de forsythia eetbaar zijn.  opvallende kleurrijke toevoeging in een natuurlijke erfafscheiding,  als voorbode van de lente beginnen de gele kleine bloemetjes al te bloeien bij zachte winters in februari. (JA MAAR GEEL IN DE TUIN??) jawel, in die periode  genieten er allemaal van. Toch?