Wissel en combinatieteelt

Wisselteelt

Dat is een al eeuwen bestaand manier van moestuinbeheer, akkerbouw, ontstaan, veronderstelt men, uit goede en mindere  ervaringen, leermomenten uit de praktijk. Er zijn bronnen die melden dat het systeem op onze zandgrond is ingevoerd door Napoleon. Het betrof toentertijd een verplichte vruchtwisseling van 4 jaar, waarvan één jaar braak liggend. Op deze manier wordt voorkomen dat in de bodem voorkomende mogelijke ziektes kunnen overleven en zo dat je altijd een gezonde goede oogst hebt. Andere bronnen vermelden dat het al veel ouder is en ook gebaseerd is op voorkomen van enkelzijdige uitputting van “bepaalde” voedingsstoffen uit de bodem.

En dat houdt in

Bekende voorbeelden zijn koolgewassen die gevoelig zijn  voor knolvoet en aardappelen die gevoelig zijn voor aardappelziekte of fytoftora. maar ook andere gewassen hebben baat bij vruchtwisseling. Bonen voegen bijvoorbeeld stikstof toe aan de bodem (via wortelknolletjes) die dan het jaar daarop optimaal is voor de teelt van kolen. Op mijn tuin wissel ik alleen die groentes waarvan het wel belangrijk is om kwalen etc. te voorkomen. Wij doen dat ik elk geval bij aardappels en kool die om de vier jaar in het zelfde bed. Daardoor wisselt de rest ook mee. Die wissel ik dus wel af maar voor de rest vrij veel door elkaar waardoor er naar mijn inzicht een gezonde verhouding en afwisseling ontstaat.

Oftewel.

• Iedere plant, elk gewas neemt verschillende, andere voedingsmiddelen uit je bodem en geeft andere elementen terug.
• Wij willen graag evenwicht, balans en optimale opbrengst, zonder kunstmatige stoffen toe te voegen, slechts organische meststoffen. Dat zijn dan wat ons betreft steekwoorden die er voor pleiten om ook aan wisselteelt te doen.
• Wisselteelt voorkomt ziektes, plagen en steeds minder sterke gewassen door enkelzijdige verarming van je bodem.

Ook wissel met vaste bedden en koude kas?

In de kas proberen we zoveel mogelijk rekening te houden met wisselteelt door komkommers, tomaat en paprika, pepers af te wisselen. Dat is echter wel lastiger en helemaal lukt dat niet omdat het meeste tomaten zetten. Fruit, rabarber, staan bij ons jaarlijks wel in het zelfde bed, dat zijn wat ons betreft vaste planten. Die geven we wel jaarlijks een goede laag compost, oude mest en vullen we aan met Lavameel.

Meer weten
In de literatuur (online en boeken) vindt je vele beschouwingen inzake wisselteelt en voorbeelden. Wil je je echt verder verdiepen kun je daar het beste achtergrondinformatie vinden.

Combinatieteelt

Combinatieteelt gaat uit van de gedachte dat bepaalde combinaties van planten een versterkende werking hebben op je gewassen alsmede dat een bepaalde combinatie helpt te voorkomen dat ze aangetast worden door plagen, ziektes of vraat door bijvoorbeeld slakken, rupsen, luis etc. Dus niet alleen het combineren van kleuren, geuren verschijningsvormen maar ook het combineren van planten die al of juist niet een gunstige invloed hebben op elkaar. De combinatie in je bedden kan namelijk zowel  een positief invloed alsmede een negatief effect hebben, verzwakken of versterken.

Reden

De reden waardoor de planten elkaar kunnen, stimuleren of niet komt mede door de manier waarop ze gebruik maken van de bodem, of tegen werken. Het kan ook liggen aan de geur die de planten afgeven. Die is dan ook weer bepalend waardoor ze plaaginsecten afstoten of misleiden. Bijv. Ik zet altijd prei, wortels bieten, uien met wat knoflook in het zelfde bed. Onder andere vanwege het voorkomen van ui-, prei vlieg  . Bonen (stok, peul, tuin) gaan bijna altijd met goudsbloemen, zoete aardappel, yacon, maïs en met courgette ertussen. Het jaar daarop gaan in dat bed dan de kolen in, waar ik dan weer wat munt, knoflook sla en wat andere gewassen tussen zet Ook knolselderij ergens tussen. knoflook overal tussen (voornamelijk bij aardappels en kolen) en op het kolen bed wel alle kool, maar ook die weer wisselend door elkaar met soms pook nog wat Oost-Indische kers en wat munt in potten, dit om woekering van de munt te voorkomen. En wat ik dan nog over heb poot ik daar waar er nog ruimte is. En ook weer door elkaar.

Klimrekken

Voor de rest hebben we nog drie klimbedden. 1 voor de doperwten 1 voor de pompoenen, klimcourgette en 1 voor zonnebloemen, buiten tomaten, ook nog wel eens een komkommerplant en lathyrus. Dat wissel ik dan oom weer om de drie jaar. Met ook nog wel eens rij uitjes langs de doperwten en wat sla, als andijvie  de pompoenen etc net begint.

In bijna alle bedden gaan ook wel wat afrikaantjes langs de randen als ik er aan denk.

Dus: Geurcombinaties, uitwisseling van stoffen via de wortels tussen buurplanten, lokplanten versterken of juist alleen afstotende dat is waar combinatieteelt op neer komt

Bedenk wel.

Dit is absoluut niet de “waarheid, voor zover die al bestaat. Wij moestuinieren zo en voelen ons daar gelukkig bij en als het niet helemaal werkt proberen we het wat bij te stellen en te leren. Wilt u het anders ga gerust uw gang.