Lithops / Levende steentjes

Lithops is een geslacht van succulente planten, dat van nature voorkomt in Afrika Het woord lithos is Oudgrieks en betekent 'steen'. Dat is een goede omschrijving voor de planten, die voorkomen dat ze worden opgegeten door volledig op te gaan in de omgeving van kiezelstenen. In de natuur zijn ze moeilijk te vinden omdat ze zo op de omliggende kiezels lijken.
Elke plant heeft gewoonlijk twee bolvormige, vlezige, bijna samengegroeide bladeren, die tegenover elkaar staan. De planten hebben een zeer korte stengel. De gleuf tussen de bladeren bevat het meristeem, die bloemen en nieuwe bladeren produceert. Oude bladeren sterven af, zodra er een nieuw paar is gevormd. Soms verschijnen twee nieuwe paren uit één bladpaar, een vorm van aseksuele reproductie. Op de lange duur vormt een enkele plant een kluit of zode. De planten groeien bijna volledig ondergronds. Alleen het bovenste gedeelte, minder dan 5 mm, van de afgeplatte bladeren wordt aan de lucht blootgesteld. De doorschijnende bovenzijde laat licht door naar het onderste gedeelte, dat bladgroen bevat en waar de fotosynthese plaatsvindt. Dit is een aanpassing aan de hete, droge omgeving. Gekweekte planten worden wat verder boven de aarde gepoot om rotting te voorkomen
De kleur van de planten is vrijwel gelijk aan de omringende kiezels, wat het vinden van niet bloeiende planten, moeilijk maakt. Bloemen van Lithops zijn er in alle kleuren en verschijnen afhankelijk van de soort ergens tussen juli en november.
Deze planten zijn populaire kamerplanten onder liefhebbers van succulenten. Zaden en planten worden veel aangeboden door winkels en via internet. Ze zijn vrij gemakkelijk te kweken als er op de juiste manier water wordt gegeven en de planten worden blootgesteld aan veel licht en warmte.
 
De lithops houden van een plek met veel licht en de plantjes kunnen zelfs tegen volle zon. Het is wel belangrijk om het plantje na aankoop te laten wennen aan de zon. Begin bijvoorbeeld met twee uurtjes volle zon en bouw dit per dag een beetje uit. Een beetje luchtbeweging vinden de plantjes fijn, maar tocht vinden de levende steentjes niet prettig. Gebruikt een potje met gaatjes in de bodem zodat er geen water in het potje blijft staan. Het potje moet ook minstens 5 centimeter diep zijn zodat de wortels zich goed kunnen ontwikkelen. Levende steentjes kunnen niet tegen kou en staan dus het beste in de woonkamer of in een andere warme kamer.
 
Om het levend steentje goed te verzorgen is het belangrijk om te weten dat de plant heel duidelijk groeit in stappen en in elk seizoen heeft de plant weer andere verzorging nodig. Normaal gesproken komen de seizoenen overeen met de seizoenen in de natuur, maar omdat de planten binnen gekweekt zijn kan het zijn dat je plantje niet helemaal gelijk loopt met de natuur. Normaal in de zomer is het plantje in rust en gebeurt er eigenlijk niets. Het plantje groeit niet en verandert ook niet. Aan het einde van de zomer zal er tussen de twee steentjes een gleuf ontstaan en komt er een bloem tevoorschijn. Alleen planten ouder dan drie jaar hebben bloemen. Na de bloei verschijnt er uit de gleuf een nieuw paar met steentjes. In de winter groeit de plant nog steeds en beginnen de oude blaadjes te verschrompelen. Dit lijkt een beetje op vervellen. De oude steentjes maken ruimte voor de nieuwe blaadjes. In de lente zullen de oude steentjes helemaal verschrompeld zijn en zullen de nieuwe steentjes nog een klein beetje groeien. Dan gaat de plant weer in rust en begint het hele proces opnieuw.
 
Bij het water geven is het belangrijk te letten op de seizoenen. Kijk goed hoe je plantje eruit ziet en in welk seizoen je plantje zich bevindt. Tijdens het zomerseizoen heeft het plantje geen water nodig. Water geven tijdens de rustperiode zal voor rotting zorgen, want het plantje gebruikt het water niet. Als het plantje begint te bloeien of als er nieuwe steentjes beginnen te vormen kan er weer begonnen worden met water geven. Als je heel zeker weet dat het plantje aan het einde van zijn rustperiode zit kan een scheutje water de levende steentjes een flinke groeispurt geven. In de natuur begint de groei van de lithops ook na de eerste regenbui na de zomer. In de winter als de oude steentjes beginnen te verschrompelen is er geen water nodig. De nieuwe steentjes gebruiken het water uit de oude steentjes. Als er water gegeven wordt raken beide blaadjes in de war en zullen zowel de oude als de nieuwe blaadjes afsterven en dan is de plant niet meer te redden. Als de oude steentjes helemaal verschrompeld zijn in de lente kan er weer begonnen worden met water geven. Doe dit tot het buiten warmer begint te worden en het tijd is voor de zomerrust. Laat na het water geven de grond volledig opdrogen voordat er opnieuw water gegeven wordt. Sommige lithops krijgen nooit regen in de natuur en leven alleen van mist. De levende steentjes zullen dus eerder dood gaan van te veel water dan van te weinig water. Wees dus voorzichtig met water geven. Als de nieuwe steentjes beginnen uit te drogen is er nog genoeg tijd om het plantje te redden met water. Bij te veel water is het plantje echter niet meer te redden.