Heb je ooit ontzag gehad voor de schoonheid van een boom terwijl je er gewoon naar staarde?
Het begrijpen van de vele soorten bomen is de eerste stap om voor ze te zorgen.
Een boom brengt leven en bieden voedsel en beschutting voor vogels en insecten, terwijl sommige bomen mooie voorjaarsbloeiers produceren of een schaduwrijke plek geven.
Dit is het perfecte moment om een bomen mens te worden.
In dit artikel ontdek je veel verschillende soorten bomen met enkele interessante weetjes en tips om ze te herkennen.
Geschiedenis van bomen
Bomen zijn in de loop van vele miljoenen jaren geëvolueerd. Ongeveer 450 miljoen jaar geleden begon het klimaat op aarde te stabiliseren en begonnen de eerste planten te verschijnen. Ze leken op varentjes maar veranderden later in planten die zaden voortbrachten waaruit later bomen ontstonden. Sindsdien zijn verschillende boomsoorten geëvolueerd en aangepast aan hun omgeving.
Hoe oud is een boom en wat kan het ons nog meer vertellen.
Als je wilt weten hoe oud een boom is, moet je zijn ringen tellen. Maar die jaarringen kunnen je veel meer vertellen dan dat. Dendrochronologie, de wetenschappelijke studie van jaarringen, levert een niet te onderschatten bijdrage aan ons begrip van de klimaatgeschiedenis van de aarde, de invloed ervan op de menselijke beschavingen in de afgelopen duizenden jaren en de complexe interactie tussen mens en natuur.
Dendrochronologie betekent, letterlijk vertaald uit het Grieks, boomtijdkunde en is een tak van de wetenschap die zich onder andere bezighoudt met het dateren van hout op basis van jaarringen.
Dendrochronologie staat vooral bekend als exacte dateringsmethode in de archeologie en in de bouw- en kunstgeschiedenis. Het is echter een bredere wetenschappelijke discipline die ook in de boomfysiologie, bosecologie, geomorfologie en vooral de klimatologie een grote betekenis heeft. Dendrochronologisch onderzoek, of jaarringonderzoek, is deels gericht op het bestuderen van bomen, hun levenscycli (ontkiemen, sterven) en hun groeiactiviteit in wisselwerking met omgevingsfactoren.
Deze omgevingsfactoren kunnen tal van zaken omvatten, zoals weer en klimaat, competitie met andere soorten, houtkap, overstromingen, bosbranden, aardverschuivingen, insectenplagen of luchtverontreiniging.
Soorten boombladeren
Iedereen weet dat verschillende boomsoorten verschillende bladeren dragen, of je nu door een bos wandelt of de bomen in je buurt bewondert.
Boombladeren zijn er in grofweg drie verschillende soorten.
Breedbladig:
Dit zijn de meest typische soorten bladeren die te zien zijn aan loofbomen.
Ze kunnen opgedeeld worden in twee soorten varianten, eenvoudige bladeren en samengestelde bladeren.
Naalden:
Groenblijvende planten met naaldvormige bladeren zijn onder andere dennen, sparren en ceder.
De vorm, grootte en plaatsing van de naalden op de twijgen variëren.
Schubben:
Schubben en schildvormige bladeren zijn kenmerken van groenblijvende bomen.
Ze kruisen elkaar op de twijgen van de bomen.
Alle soorten bomen
Er zijn talloze soorten bomen, ze bestaan in een breed scala aan kleuren, afmetingen en vormen.
Om je te helpen dieper in de wereld van bomen te duiken, vindt je hier de verschillende soorten bomen met foto's variërend van naald- en bladverliezende tot bloeiende en fruitbomen.
Soorten groenblijvende bomen (naaldbomen)
Groenblijvende naaldbomenbomen hebben het hele jaar door bladeren.
Deze
bomen laten hun prachtige schubachtige of stekelige naalden graag zien
tijdens de wintermaanden wanneer andere bomen in winterslaap zijn.
Soorten Sparren
Sparren hebben kleine, houtachtige, stengelachtige pinnen die de scherpe, puntige naalden op hun plaats houden.
Sparren kunnen in een gezond klimaat tot grote hoogten groeien.
De kleinere variëteiten zijn een mooie afwisseling en aanvulling in elk type tuin.
Veelvoorkomende sparren zijn:
- Zwarte spar (Picea Mariana)
- Brouwers spar (Picea Breweriana)
- Kaukasische spar (Picea Orientalis)
- Dwerg Alberta Spar (Picea Glauca Conica)
- Servische Spar (Picea omorika)
Een leuk ezelsbruggetje om sparren en dennen uit elkaar te houden
Sparren hebben alle naalden los van elkaar (Solo = spar)Dennen hebben telkens twee naalden bij elkaar (Duo = den).
Soorten Pijnbomen
Pijnbomen bevatten zaaddragende kegels, kleine bundels naaldvormige bladeren en hebben een opvallende kenmerkende roodbruine of grijze schors.
Ze zijn plakkerig, het kleverige materiaal dat je uit de takken ziet komen, is hars.
Enkele veel voorkomende variëteiten van pijnbomen zijn:
- Aleppo-pijnboom (Pinus halepensis)
- Bristlecone den (Pinus Aristata)
- Oostenrijkse den (Pinus Nigra)
- Chir den (Pinus roxburghii)
- Oostelijke witte den of Weymouthden (Pinus Strobus)
Soorten dennenbomen
Een slanke groenblijvende boom met zachte, korte en stompe naaldachtige bladeren.
In tegenstelling tot andere naaldbomen, die horizontale of hangende takken hebben, dennenbomen rechte, rechtopstaande takken waardoor ze gemakkelijk te herkennen zijn.
Enkele veel voorkomende variëteiten zijn:
- Balsemspar (Abies Balsamea)
- Himalaya Spar (Abies Spectabilis)
- Grote Spar of Reuzenzilverspar (Abies Grandis)
- Fraserspar (Abies Fraseri)
- Edelspar (Abies Procera)
Soorten Eucalyptusbomen
Eucalyptusbomen groeien snel. Hun afbladderende schors en geurende bladeren maken ze eenvoudig te identificeren.
Eucalyptusbomen variëren in een breed scala van maten, van kleine, bossige soorten tot torenhoge reuzen.
Enkele soorten eucalyptusbomen zijn:
- Argyle Apple (Eucalyptus Cinerea)
- Mountain Gum (Eucalyptus Dalrympleana)
- Candlebark (Eucalyptus rubida)
- Rainbow Gum (Eucalyptus deglupta)
- Narrow-leaved Peppermint (Eucalyptus Nicholai)
Soorten Paraplubomen
Inheems in Japan, zijn de parasoldennen.
Hoewel ze langzaam groeien, kunnen ze uitgroeien tot een hoogte van 25 tot 30 voet.
De naalden van deze boomsoort zijn stevig, glanzend en donkergroen.
Het is het enige lid van de parasoldennen familie; ook wel bekend als de Japanse parasolden (Sciadopitys Verticillata).
Soorten jeneverbessen bomen en struiken
Deze groenblijvende coniferen hebben bladeren die, afhankelijk van het type, op schubben of naalden lijken.
Enkele veel voorkomende jeneverbesbomen zijn:
- Krokodillen jeneverbes (Juniperus Deppeana)
- Californische Jeneverbes (Juniperus Californië)
- Gewone Jeneverbes (Juniperus Communis)
- Kruipende bodembedekkende Jeneverbes (Juniperus Horizontalis)
- Oostelijke Rode Ceder
Een van de weinige inheemse coniferen is de jeneverbes. Op de Nederlandse heidevelden worden ze echter steeds zeldzamer. In dichte struwelen groeien jeneverbessen in overwegend hoge, zuilvormige, op cipressen lijkende struiken. Als ze verspreid staan, groeien ze veel grilliger en lager.
De scherp smakende, blauw berijpte kegelbessen doen er twee jaar over voordat ze rijp zijn. Dat is rond september en oktober. De bessen worden gebruikt als keukenkruid en bij het aromatiseren van jenever. En dieren zijn er dol op.
Soorten Cederbomen
Cederbomen zijn prachtige, groenblijvende coniferen met spiraalvormig georganiseerde naaldachtige bladeren aan de vaak wijduitstaande takken.
Cederhout heeft een sterk, houtachtige aroma geur dat doet denken aan pas geslepen potloden.
Deze bomen zijn te vinden in bergachtige streken over de hele wereld.
Enkele populaire soorten cederbomen zijn:
- Himalayaceder (Cedrus Deodara)
- Atlasceder (Cedrus Atlantica)
- Ceder van Libanon (Cedrus Libani)
- Cyprianus Ceder (Cedrus Brevifolia)
- Alaska-ceder of Alaska Cypress (Cupressus Nootkatensis)
Mammoetbomen (Sequoia)
De grootste en hoogste bomen ter wereld zijn Mammoetbomen in het Engels gekend als de Giant sequoia, Sierra redwood, Giant redwood of de Wellingtonia.
De botanicus Endlicher koos in 1847 de naam Sequoia voor de reuzenaaldbomen van de soort Sequoia sempervirens, de eerst ontdekte van de drie nog bestaande sequoiasoorten. Hij gaf bij de beschrijving van het geslacht echter geen verklaring over de oorsprong van het woord zodat niet met zekerheid achterhaald kan worden waarom hij die naam koos.
De Amerikanen mogen graag benadrukken dat in hun land alles groter en beter is. In elk geval zijn de hoogste, grootste en oudst bekende bomen op aarde in de Verenigde Staten te vinden. Oorspronkelijk was er een oppervlakte Mammoetbomen in Amerika van ongeveer 800.000 hectare
redwood bos. Eind negentiende en begin twintigste eeuw zijn grote
oppervlaktes hiervan gekapt voor houtwinning. In totaal is er ongeveer
33.600 hectare redwood oerwoud over.
De boom "General Sherman", de grootste boom ter wereld, is 83 meter hoog, op anderhalve meter heeft hij een stamomtrek van 24,10 meter. Zijn massa wordt geschat op 1950 à 2145 ton, zijn leeftijd op 2000 à 3000 jaar. Hij wordt vaak het grootste levende wezen ter wereld genoemd.
De oudste in Europa aangeplante mammoetbomen (vanaf 1852) hebben nog niet de tijd gehad deze afmetingen te krijgen. Toch zijn de hoogste in onze contreien reeds meer dan 40 meter hoog en hebben de dikste reeds een stamomtrek van meer dan 8 meter bereikt.
De drie soorten mammoetbomen zijn als volgt:
- Kustsequoia's of kustmammoetboom (Sequoia Sempervirens)
- Reuzen sequoia's (Sequoiadendron Giganteum)
- Gigantische sequoia's (Sequoiadendron Giganteum)
Soorten loofbomen
In tegenstelling tot naaldbomen horen loofbomen tot de Angiospermae (bedektzadigen of bloemplanten). Een loofboom heeft vlakke bladeren.
Een loofbomen is een levende kalender en laat je weten in welk seizoen we leven, de lente brengt fris groen; de zomer brengt kleur; de herfst brengt vuurwerk en de winter brengt kaalheid.
In koudere klimaatzones verliezen de meeste loofbomen in de herfst hun bladeren en overwinteren als kale boom, waardoor ze in deze periode niet kunnen fotosynthetiseren. In tropische gebieden hebben bladeren een langere levensduur dan een jaar en zijn veel boomsoorten groenblijvend, maar sommige soorten loofbomen verliezen hun bladeren in de droge tijd. Door het verlies van de bladeren wordt de verdamping sterk beperkt, wat vooral belangrijk is als de bodem bevroren of droog is en de boom daardoor beperkt of helemaal geen water kan opnemen.
Bekijk hieronder verschillende soorten loofbomen.
Soorten kastanjebomen
Grote en statige kastanjebomen hebben als het jonge bomen zijn een gladde rechte stam die met de jaren golvend worden omdat de boom rond haar eigen as draait.
De kastanje is een grote loofboom met een zeer brede kroon. Hij kan uitgroeien tot een hoogte van 30 meter.
Bladeren van kastanjes
Het blad van de kastanje is heel verschillend. De tamme kastanje heeft langwerpig, lancetvormig blad. Het blad van de paardenkastanje is een samengesteld blad in de vorm van een hand.
Niet eetbaar zijn de vruchten van de paardenkastanje (Aesculus). De paardenkastanje wordt in de volksmond meestal wilde kastanje genoemd.
De wilde kastanjesoorten die in Nederland voorkomen zijn de witte paardenkastanje, de rode paardenkastanje en de dubbelbloemige paardenkastanje. Deze wilde kastanjebomen zijn van een ander geslacht (Aesculus) dan de tamme kastanjebomen en zijn ondanks hun gelijke Nederlandse naam niet aan elkaar verwant. Toch zal je in de herfst niet alleen tamme kastanjes, maar ook wilde kastanjes tegenkomen in het bos. Dit zijn veelal de vruchten van de witte paardenkastanje, de dubbelbloemige kastanje maakt namelijk geen vruchten en de rode paardenkastanje laat nauwelijks vruchten vallen.
Verschillende mooie soorten kastanjebomen:
- Europese Kastanje (Castanea Sativa)
- Amerikaanse Kastanje (Getande Castanea)
- Chinese Kastanje (Castanea Mollissima )
- Japanse Kastanje (Castanea Crenata)
Soorten Taxusbomen
Taxusbomen zijn fantastische landschapsbomen of haagplanten.
Ze kunnen worden gebruikt als bodembedekkers en aangeplant op een erfafscheiding geven ze snel veel privacy vanwege hun zichtdichte, struikachtige uiterlijk.
De bladeren van de taxusboom zijn plat en lijken op naalden, ze zijn groenblijvend.
De taxus wordt ook wel de venijnboom genoemd. Die naam dankt hij aan het feit dat bijna alle delen van de boom de zeer giftige stof taxine bevatten. In het najaar produceren vrouwelijke taxussen rode, besachtige vruchten. Deze zijn giftig voor mens en dier. Grazende dieren zoals vee en paarden kunnen zelfs overlijden na het eten van taxus naalden of bessen. Vogels zijn gek op de bessen van de taxus en overleven dit.
Waarom kunnen vogels wel taxusbessen eten?
In het spijsverteringskanaal wordt de zaadhuid van het zaadje afgebroken en komt het gif vrij. Gelukkig voor vogels kunnen zij de zaadhuid niet afbreken en poepen het zaadje onbeschadigd uit.
Enkele veel voorkomende taxus soorten zijn:
- Engelse Taxus (Taxus Baccata)
- Florida Taxus (Taxus Floridana)
- Mexicaanse Taxus (Taxus Globosa)
- Japanse Taxus (Taxus Cuspidata)
- Westerse Taxus (Taxus Brevifolia)
Soorten walnotenbomen
Walnotenbomen hebben een cirkelvormig bladerdak van weelderige groene vegetatie.
Ze staan natuurlijk bekend om hun voedzame noten. De vrucht van de walnotenboom wordt ook wel okkernoot genoemd en luistert in het Latijns naar de naam Juglans regia.
Is het je weleens opgevallen?
Het is niet moeilijk om iemands karakter af te lezen aan de manier waarop hij noten kraakt. De ongeduldige heeft geen tijd om te wachten, De roekeloze zet zoveel kracht dat de noot plet, de behoedzame werkt langzaam, zorgvuldig en precies.
Wil je een notenboom aanschaffen?
Let op; er zijn een aantal rassen die kruisbestuiving nodig hebben. En dan zijn er meerdere bomen van hetzelfde of andere rassen nodig (die dan ook nog tegelijkertijd moeten bloeien). Er zijn echter ook een flink aantal zelfbestuivende rassen: let bij je keuze dus op het ras, wat je wilt en of ze zelfbestuivend is of niet.
Wist je dat het voortreffelijke hout dat ze produceren een zeer begeerd hardhout is dat wordt gebruikt om meubels te maken?
Enkele variëteiten van walnotenbomen zijn:
- Zwarte walnoot (Juglans Nigra)
- Engelse walnoot (Juglans Regia)
- Boternoot (Juglans Cinerea)
- Andes Walnoot (Juglans Neotropica)
- Mantsjoerijse walnoot (Juglans mandshurica)
Soorten Iepbomen
Iepen zijn grote, imposante bomen die vaak in het voorjaar bloeien.
Er zijn ongeveer 40 soorten iepen en een enorm aantal cultivars. Een iep herken je aan zijn blad waarbij de voet van het blad ongelijk is: aan een kant loopt het blad verder over de steel heen dan aan de andere kant.
Door de iepenziekte is het iepenbestand in de vorige eeuw enorm achteruitgegaan.
Enkele iepensoorten zijn onder meer:
- Amerikaanse iep (Ulmus Americana)
- Ceder Iep (Ulmus Crassifolia)
- Iep met kersenschors (Ulmus Villosa)
- Chinese Iep (Ulmus Parvifolia).
- Europese witte iep (Ulmus Laevis)
De hoogste Hollandse iepen staan in het Markiezenbos op het landgoed Nieuw Amelisweerd te Bunnik (34,6 m). De hoogste 'Belgica' is de Oudemanhuisiep in de Amsterdamse Oudemanhuispoort (34 m). De dikste Hollandse iep groeit in Alkmaar (omtrek 495 cm).
Soorten Essen
De es is een loofboom uit de olijffamilie (Oleaceae).
Er bestaan minstens 65 soorten essen, als boom of als struik. Zij verschillen in hoogte, bladvorm en bladkleur.
Er is in Nederland maar een soort inheemse es: de Gewone es (Fraxinus excelsior)
De bladeren van de es worden in de herfst prachtig goud, paars, karmozijnrood of oranje.
Enkele bekende soorten essen zijn:
- Zwarte es (fraxinus Nigra)
- Zachte es (Fraxinus Pennsylvanica)
- Blauwe es (Fraxinus Quadrangulata)
- Es van Gregg (Fraxinus greggii)
- Fluweel es (Fraxinus Velutina)
Verschil Es en Esdoorn
Es herkennen; aan de veervormige bladeren en de zwarte knopschubben is de Es, Fraxinus excelsior, gemakkelijk te herkennen. In het vroege voorjaar vallen de tuilvormige bloeiwijzen op die aan de uiteinden van de nog kale, bladloze takken te zien zijn. Het zijn bijzonder eenvoudige bloemen die geen kelk- of kroonbladen hebben
Esdoorn; is goed te herkennen aan zijn handnervige, vijflobbige bladeren die veel lijken op die van de plataan.
Soorten Cipressen
Als er een boom mediterraan is, dan is dit wel de Cipres
Cipressen zijn wintergroene markante coniferen die in habitus varieert van zeer smal zuilvormig tot breed horizontaal-waaiervormig. Je kan de varianten indelen in groepen f. horizontalis voor de brede vorm en f. sempervirens of f. stricta voor de zuilvorm.
De klassieke cipres is de Italiaanse cipres (Cupressus sempervirens), uit het Middellandse Zeegebied, maar veel bomen die er enigszins op lijken worden ook aangeduid als cipres.
Levensboom
Cipressen staan niet alleen symbool voor het Mediterraanse landschap, maar ook voor het contact tussen hemel en aarde, tussen de doden en levenden. Vanwege hun enorme lengte (ze worden soms wel zestig meter hoog) reiken cipressen niet alleen letterlijk naar de hemel, ook figuurlijk vervullen ze deze rol. De Romeinen beschouwden de cipres al als een heilige boom, als een symbool voor eeuwig leven, hetgeen blijkt uit hun afscheidsrituelen. Zo stond voor het huis van iemand die was overleden enige tijd een cipres, werd een gestorven Romein vaak opgebaard op cipressentakken en werd het pas gedolven graf afgedekt met takken van deze altijd groene boom.
Cipressen zijn er in de volgende variëteiten:
- Montereycipres of kamercipres (Cupressus Macrocarpa)
- Citroen cipressen (Cupressus Macrocarpa "Goldcrest")
- Vijver cipres (Taxodium Ascendens)
- Hinokicipres ( Chamaecyparis obtusa)
- Cipres uit Arizona (Cupressus Arizonica)
Soorten Eikenbomen
Eiken zijn loofbomen verspreid over Amerika, Azië en Europa, gevonden van 0 tot 2000 meter boven zeeniveau, en groeien op bodems die vaak kalkvrij zijn.
Oude eikenbomen zijn een thuis voor honderden soorten dieren en planten. Als je alleen al de insecten neemt, vind je op monumentale eiken ruim 450 verschillende soorten insecten. Het gaat om vlinders, kevers, torren, vliegen en wespen die voedsel vinden in de boom. Ze schuilen, overwinteren en planten zich voort in bast of holtes. Ook zijn er paddestoelen en schimmels met voorliefde voor oude eiken. Een zomereik van een paar honderd jaar is een bruisend ecosysteem. De eikels zijn giftig voor mensen. Veel dieren zoals paarden, varkens en eekhoorns kunnen echter wel eikels eten.
De grootte van de eikels hangt af van het soort eik.
Wanneer er veel eikels aan de boom hingen, werd dit vroeger gezien als het vaste voorteken van een naderende strenge winter.
Enkele soorten eiken:
- Pin oak of moeraseik (Quercus Palustris)
- Zwarte eik (Quercus Velutina)
- Kersenschors eik (Quercus Pagoda)
- Amerikaanse witte eik (Quercus Alba)
- kinquapin-eik (Quercus Muehlenberg)
Oude eikenbomen in Nederland
Ons land is geen uitschieter, wat het bezit van oude bomen betreft. Stormen en zo af en toe een erg droge zomer hebben al heel wat oude bomen doen bezwijken, toch zijn er nog zeker genoeg monumentale bomen die iedere bomenliefhebber minsten een keer zou moeten bezoeken
De Dikke
De dikste en een van de oudste eiken van Nederland staat op landgoed Verwolde in het Gelderse Laren. De leeftijd van deze reusachtige solitaire zomereik wordt geschat tussen de 450 en 500 jaar! De omtrek van de stam meet bijna 8 meter en de hoogte 25. Het heeft niet veel gescheeld of de woudreus was in het jaar 1767 omgezaagd, omdat er twee molenassen uit de stam konden worden gehaald. Vanaf 1960 gaat het slechter met de boom. De boom wordt daarna meerdere keren gerestaureerd en van voeding voorzien. Ook is er een hek om de boom geplaatst om verdichting van de grond tegen te gaan.
Soorten Esdoorns
In veel Botanische tuinen en particuliere tuinen zal je de esdoorn vanwege zijn decoratieve waarde tegenkomen.
De prachtige karmozijnrode, gouden, gele en bordeauxrode tinten van de herfst zijn een kenmerk van esdoorns. Ze hebben drie-, vijf- of zevenlobbige bladeren die taai en mooi zijn.
Het Latijnse woord acer betekent spits, scherp en heeft betrekking op de bladvorm. De Latijnse naam van de gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus) betekent plataanachtige aak omdat de bladeren op die van de plataan lijken.Het Latijnse woord acer betekent spits, scherp en heeft betrekking op de bladvorm. De Latijnse naam van de gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus) betekent plataanachtige aak omdat de bladeren op die van de plataan lijken.
Sinds 1700 is het esdoornblad een symbool van de Canadese natuur.
Het esdoornblad op de vlag is van de suikeresdoorn, Sapindaceae. Deze groeien inheems in Canada en kunnen wel 40 meter hoog worden. De prachtige bladeren verkleuren in de herfst van helder geel, via oranje naar oplichtend rood-oranje.
Enkele beroemde esdoornvariëteiten zijn onder meer:
- Amoer esdoorn (Acer Ginnala)
- Grootbladige esdoorn (Acer Macrophyllum)
- Veld esdoorn (Acer Campestre)
- Japanse esdoorn (Acer palmatum)
- Suikeresdoorn (Acer Saccharum)
Soorten Berkenbomen:
Berkenbomen zijn populair vanwege hun interessante schorskenmerken in kleuren variërend van sneeuwwit tot kaneelbruin.
Berk is een hardhouten, bladverliezende en breedbladige boom van het geslacht Betula dat behoort tot de familie Betulaceae.
De berk is een ijzersterke boom - Zijn wortelgestel is wijdvertakt en dit houdt de boom overeind bij hevige stormen.
Berkenbomen hebben eenvoudige, gekartelde bladeren, die afwisselend op de takken zijn gerangschikt. Hun vorm en grootte kunnen variëren afhankelijk van de berkensoort. De kleine kegelvormige clusters van bloeiende aren, staan bekend als katjes. Berken zijn eenhuizig, dat wil zeggen dat er afzonderlijke mannelijke en vrouwelijke bloemen aan dezelfde boom voorkomen. Terwijl de mannelijke berken(bloemen) groter en hangend zijn, zijn vrouwelijke bloemen kleiner en rechtopstaand. Deze bloemen bloeien in de lente en vallen uiteen als ze volwassen zijn en geven kleine, eenzadige nootjes vrij.
Berken hebben in het voorjaar een zeer sterke sapstroming. Om te voorkomen dat de boom doodbloedt, mag de boom daarom alleen in de herfst en winter gesnoeid worden.
Soms zit er in een berk een heksenbezem. Die ontstaat door een schimmel. Bij de berk is de schimmel Taphrina betulina de veroorzaker van berkenheksenbezem.
Het lijkt net een vogelnest, maar het zijn allemaal kleine takjes bij elkaar.
Berken, pioniers onder de bomen.
Berken zijn sterke bomen die goed groeien op voor andere bomen ongunstige plekken.
Pioniersbomen (berken) groeien snel en produceren veel zaden, zodat ze een kale bodem snel bedekken om erosie (het verdwijnen van bodemdeeltjes en voedingsstoffen) tegen te gaan.
Zodra een pionier sterft en omvalt, krijgen schimmels de kans. Ze kruipen in de takken en stam, en zo verder de bodem in waar ze voedingsstoffen toevoegen. Trage groeiers als de beuk, eik en kastanje kunnen daar weer van profiteren, en oud worden.
Pioniersgedrag heeft dus een voedende functie voor het hele ecosysteem.
Meest bekende soorten berken zijn:
Gewone berk (Betula pendula)
Chinese berk (Betula albosinensis)
Zwarte berk (Betula nigra)
Himalayaberk (Betula utilis)
Soorten Platanen
De plataan is in ons land een mediterrane parkboom en herkenbaar aan hun camouflageschors.
De benaming “Plataan” ligt in het Griekse “Platanos” dat “Breed, uitgespreid” betekent. De toevoegsels “orientalis” (=uit de orient afkomstig) en “occidentalis” (=waar de zon ondergaat) duiden de herkomst gebieden aan.
Wanneer platanen zijn ingevoerd, is onbekend. Verondersteld wordt dat de eerste platanen in de 16e eeuw zijn aangeplant.
In Nederland en België komen eigenlijk maar 2 soorten platanen voor. De westerse plataan (Platanus occidentalis), oorspronkelijk afkomstig uit Amerika, en de oosterse plataan (Platanus oriëntalis), afkomstig uit de Balkan en Klein-Azië. De gewone plantaan is een hybride tussen de oosterse en de westerse plataan, ontstaan als een toevalskruising in de 17e eeuw
Platanen laten hun schors vallen, ruimte om groei naar buiten mogelijk te maken
Bij de meeste bomen barst en scheurt de schors, maar de Plataan heeft een schors die bestaat uit diverse dunne laagjes. Je kunt het zien als een slang die vervelt. Als de bomen groeien, barsten ze op een gegeven moment letterlijk uit hun schors. Onder de oude schors zit vaak al een hele nieuwe laag. Schors is een deel van de boom dat eigenlijk al dood is en alleen nog functioneert als beschermlaag.
Boom vol vruchten of kerstversiering
Platanen beginnen na 20 – 25 jaar te bloeien. De weinig opvallende bloei hoog tussen het ontluikend blad vindt in mei - juni plaats. De vruchten zijn nootjes, die vast tegen elkaar gedrukt een rond bolletje vormen. Aan een lang steeltje hangen dan bolletjes. Mannelijke en vrouwelijke bolletjes zitten aan één boom.
Meest voorkomende platanen zijn:
- Westerse plataan (Platanus Occidentalis)
- Mexicaanse plataan (Platanus Mexicana)
- Californische plataan (Platanus Racemosa)
- Arizona plataan (Platanus Wrightii)
- Oude Wereld Sycamore (Platanus Orientalis)
Soorten Wilgen
Wilgenbomen zijn oer Hollandse bomen die overal in het Nederlandse landschap terug te vinden zijn. Wilgenbomen worden ook wel Salix genoemd.
Wilgenhout is heel zacht dus met wat wind is het zó gebeurd! In het vroege voorjaar produceren ze prachtige wilgenkatjes en in de zomer houden ze het landschap droog en koel met hun bladerdek. Er zijn meer dan driehonderd soorten Salix (wilg) bekend. Het is een echte pioniersoort die je als eerste kan aantreffen op braakliggend terrein.
De wilg goed voor biodiversiteit!
Enkele soorten treurwilgen:
Chinese treurwilg (Salix Babylonica)
Witte Treurwilg (Salix Alba "Tristis")
Japanse wilg (Salix Integra "Pendula Waterfall")
Gouden treurwilg (Salix x Sepulcralis "Chrysocoma")
Wisconsin Treurwilg (Salix x Blanda en Salix x Pendulina)
Enkele overige soorten wilgen:
Schietwilg ( Salix alba)
Boswilg--Waterwilg ( Salix caprea)
Grijze wilg ( Salix elaeagnos)
Krulwilg pekingwilg ( Salix babylonica Tortuosa)
Laurierwilg ( Salix pentandra)
Katwilg ( Salix viminalis)
Treurwilg ( Salix babylonica)
Kraakwilg ( Salix fragilis)
Bomen zijn van levensbelang voor een gezond klimaat en biodiversiteit
Een boom groeit door middel van fotosynthese: zonlicht + CO2 = O2 (zuurstof) en suikers. Een 50 jaar oude boom heeft ongeveer een ton CO2 uit de lucht gefilterd. Ieder beetje helpt, de boom in jouw tuin dus ook!
Bomen ondersteunen de biodiversiteit. Biodiversiteit is de grote soortenrijkdom aan leven van planten en dieren. Een gezonde biodiversiteit is goed voor het welzijn van bewoners en de realisatie van ecosysteemdiensten. Ecosysteemdiensten zijn diensten die door de natuur aan de mens worden geleverd. Bomen leveren nestgelegenheid, leefruimte, bescherming en voedsel aan kleine zoogdieren, insecten en vogels.
Inloggen is verplicht
Om een reactie te posten moet je ingelogd zijn
Log invan Kempen Peters J 1 jaar geleden
Mooie serie boomsoorten. Iemand betwijfelt of alle bomen aan jaarringen de leeftijd is af te leiden. En ik wil mijn gelijk halen.