Bromelia

Bromelia's zijn een sterk gevarieerde groep van planten, aangepast aan een aantal klimaten. Bij ons meestal gehouden als kamerplant.
Zijn flamboyante look doet misschien vermoeden dat hij behoorlijk wat aandacht en verzorging nodig heeft, maar niets is minder waar. De bromelia is een ‘natural beauty’.
De bromelia-achtigen vormen een enorme plantenfamilie met talrijke geslachten uit tropische en subtropische gebieden.  Het zijn meestal rozetvormende planten – ze vormen een bladerkrans – en ze zijn van veel andere bloeiende en zaadvormende planten te onderscheiden door hun mogelijkheid om voedingsstoffen en water niet alleen via hun wortels, maar ook (of soms zelfs alleen) via hun bladeren op te nemen. Die bladeren zijn vaak prachtig gekleurd of getekend en de planten bloeien altijd in bijzondere vormen. Er zijn epifytische bromelia-achtigen (die op bomen groeien) en terrestrische soorten (die met hun wortels in de volle grond groeien. Ook zijn er soorten die met hun wortels in rotsspleten groeien, de zogenaamde lithofyten.
Bromelia-achtigen hebben geen bladstengels, maar ze vormen een rozet van lancet- of zwaardvormige, soms aan de randen gestekelde bladeren. Bij sommige geslachten vormt zo’n bladerrozet een koker waarin de plant in de natuur regenwater vasthoudt. Ideaal in droge perioden en helemaal als je op een boomtak groeit en je je wortels alleen maar gebruikt om je aan zo’n tak vast te houden. Want epifytische bromelia’s tasten hun gastheer niet aan, ze verzamelen zelf hun voedsel uit lucht en regenwater.
Diverse bromelia-achtigen kunnen in bijna ieder seizoen bloeien. De bloemen zijn vaak heel opvallend met heldere kleuren. Vaak staan er minstens zo sterk gekleurde (meestal rode of roze) schutbladen omheen. De bloemen kunnen millimeterklein zijn, andere bloeien aan stengels die in het wild tot 10m hoog zijn. Er is geen andere plantenfamilie met zo’n variatie aan bloeiwijzen. En als we het over kleuren hebben: groen, paars, rood, geel, wit, crème en roze zijn rijk vertegenwoordigd.
Een bromelia bloeit minimaal 3 maanden, dan vervaagt de bloemkleur. En dan gaat de bromelia scheuten maken. Want hoe mooi een bromelia ook is, hij bloeit maar één keer!
Plantvoorschriften & onderhoud algemeen
De meeste bromelia's doen het slecht in gewone grond of potgrond, omdat het te veel water vasthoudt en het wortelstelsel laat rotten. Het is beter om specifieke potgrondmixen voor bromelia's te gebruiken. Herken de behoeftes van je bromelia door deze methodes te gebruiken:
Als je plant gelabeld is met luchtbromelia, epifytisch of niet op grond levend, groeit hij op andere planten in plaats van in de grond. Deze planten worden aan een stuk hout, helemaal los, of in een pot met alleen droge schors of steentjes verkocht.
Als je plant een terrestrische variëteit is, of het lijkt erg op een ananas, gras of succulent, dan heeft het een mix nodig dat iets meer vocht kan vasthouden dan andere bromeliavarianten nodig hebben.De grond moet nog steeds snel draineren in vergelijking met gewone potgrondmixen, dus gebruik een variant die speciaal voor bromelia's is, of meng twee delen gewone potgrond met een deel perliet of zand.
Als de bladeren van je plant een centrale kop of cilinder vormen om water vast te houden, of als de plant geen duidelijke identificerende karakteristieken heeft, gebruik dan een grove, goed drainerende potgrond. Koop er een speciaal voor bromelia's, of meng het zelf van gelijke delen dennenschorsstukjes (of mulch), perliet en grondloze professionele potmix. Het eindresultaat zou snel vochtig moeten worden, maar goed draineren.
Gebruik een plastic pot, behalve als de ruimte ongewoon vochtig is. Een plastic pot zal vocht langere tijd vasthouden, wat belangrijk is in verwarmde of droge huizen. Als je binnenklimaat behoorlijk vochtig is, gebruik dan in plaats daarvan een ceramische pot.
Onthoud om een schotel met hoge randen te gebruiken onder de pot, of iets anders dat het teveel aan water zal opvangen wanneer het eruit loopt
Zet neer op een plek met indirect zonlicht. Vrijwel alle bromeliavarianten zijn tropisch en gedijen in warme maar beschaduwde gebieden. Zelfs als je de naam van je soort niet kent, kan je plant aanwijzingen bevatten die je meer gedetailleerde informatie geven:
Als de plant dikke, grijsgroene bladeren heeft, groeit hij het beste in helder, indirect zonlicht. Plant het ergens waar het licht krijgt zonder direct blootgesteld te worden aan de zonnestralen, zoals binnen bij een raam op het oosten of buiten in versnipperde of milde schaduw.
Dunne, groene bladeren moeten geplaatst worden in weinig, indirect zonlicht. Plant deze op een schemerige plek, zoals onder een boom die veel schaduw geeft, of binnen bij een raam op het noorden.
Vol, direct zonlicht moet alleen gebruikt worden bij een minderheid van woestijnminnende soorten, en de meeste hiervan zijn luchtbromelia's, geen aardebromelia's. Als je niet zeker bent van je identificatie, houd het dan op indirect zonlicht.
Wanneer de plant te weinig licht ontvangt, zal hij snel zijn felle kleur verliezen.

De Bromelia verbruikt weinig water. Zorg ervoor dat de grond altijd matig vochtig is. Te veel water is absoluut schadelijk, er mag geen laagje water vormen onderin de pot.
Gebruik nooit een metalen gieter om bromelia's water te geven. Veel variëteiten kunnen niet tegen de sporen van metaal die in het water komen.
Bevochtig rond de basis van de planten die in grond of potmix staan. Geef niet teveel water; bromelia's kunnen veel beter tegen droge omstandigheden dan doorweekte wortels. Geef pas water als de bovenste 5 cm droog is
Veel bromelia's hebben een kop of cilinder in het midden van hun bladeren, die bedoeld is voor het opvangen van regenwater. Als er een is, houd die dan liever gevuld met regenwater of gedistilleerd water, dan met kraanwater, vooral als je kraanwater hard is. Haal elke paar maanden het water en vuil uit de kelk en vervang het door vers water om het risico op verrotting te verminderen.

Bemest alleen wanneer het noodzakelijk is en doe het zorgvuldig. Bromelia's zijn langzaam groeiende planten en kunnen niet in dezelfde hoeveelheid gebruikmaken van meststoffen als veel planten kunnen. Teveel gebruik van meststoffen kan extra lange, dunne bladeren veroorzaken, zonder verbeterende, nuttige groei, of de kleur van de plant verminderen, dus wees voorzichtig en volg deze stappen om correct te bemesten
Bij planten binnenhuis moet meststof niet gebruikt worden, of alleen in de wintermaanden.
Meststoffen werken het beste bij grasachtige bromelia's of bij volwassen bromelia's die je probeert te laten bloeien.
Breng meststoffen nooit rechtstreeks aan op de plant of in het reservoir tussen de bladeren. Dit kan de bromelia verbranden.

Epifytische bromelia. Als je plant een epifytische bromelia is, zat hij toen je hem kocht waarschijnlijk vast aan een stuk drijfhout of een ander artikel, of in een pot dat alleen schors of rotsen bevatte in plaats van grond of potmix, of alleen de plant zonder iets eraan.
Deze planten trekken vocht en voedingsstoffen uit de lucht om hen heen. Ze zijn bijzonder robuust vergeleken bij andere bromelia's.
Plant hem op droge schors of zet het vast aan een hard object. De meeste epifytische bromelia's kunnen helemaal geen vocht of voedingsstoffen door de wortels zuigen, en hoeven alleen op droge schors gezet te worden zodat er spleten zijn waar hij zich aan vast kan zetten en zichzelf rechtop kan houden. Kleinere varianten kunnen zelfs vastgezet worden aan drijfhout, kiezelstenen of andere objecten
Sommige bromelia's die verkocht worden als epifytische bromelia's kunnen uitgebreidere wortelsystemen hebben, ofwel omdat ze groter zijn en meer steun nodig hebben, of omdat ze vocht zowel uit de lucht als uit het water kunnen halen. Plant deze in een mengsel van een deel perliet en twee delen bromeliapotmix, en maak het zo nu en dan vochtig rond de basis van de plant als de blaadjes er droog uitzien.
Epifytische bromelia's komen vaak uit woestijnomgevingen en kunnen meer zonlicht hebben dan de andere varianten, maar dat is niet het geval voor alle soorten. Houd hem bij een op het oosten of noorden gericht raam voor indirect zonlicht, of verhuis het naar een raam dat naar het westen of zuiden gericht is voor volle zon, en let goed op voor droge blaadjes.
Vernevel de plant elke paar dagen. Epifytische bromelia's hebben extra vocht nodig uit de lucht. Gebruik een spuitflesje om eens in de paar dagen het oppervlak van de plant te vernevelen. Het kan nodig zijn om dagelijks of om de dag te vernevelen als ze in een droog binnenklimaat gehouden worden, of gedurende een droog seizoen.
Vermeerderen

Het vermeerderen van een Bromelia is relatief eenvoudig. De plant zal vanzelf kleine stekje aan de basis van de plant aanmaken wanneer deze is uitgebloeid. Laat deze doorgroeien tot de hoogte van ongeveer 10cm.

Hierbij is het belang dat deze stekken voldoende water krijgen, ook in de kelk. Vervolgens kan je deze stekken losmaken, wees hierbij voorzichtig met de wortels. Hoe meer wortels er aan de stek blijven zitten, hoe groter de kans op succes.

Plaats daarna de verwijderde stekken in een aparte pot en mest deze eventueel bij met groene kamerplanten voeding. Laat de Bromelia gedurende één jaar staan. Hierna is de Bromelia bloeirijp.

Wanneer de binnenplant bloeirijp is kun je de schil van een appel plaatsen in het hart van de plant. Dek de Bromelia vervolgens met een plastic zak af om de luchtvochtigheid te verhogen en laat de appelschil ongeveer 3 weken bij de kamerplant liggen. De appelschil stoot bepaalde gassen uit die ter bevordering van de bloei werken. Laat de woonplant hierna nog 7 tot 17 weken staan, inclusief plastic zak. In deze periode zal de Bromelia een nieuwe bloem hebben aangemaakt.

Ziekten

De Bromelia is gevoelig voor spint, regelmatig sproeien werkt preventief tegen spint. Ter bestrijding van spint raden wij een bestrijdingsmiddel aan.
Verkleurde bladeren

Bruine randen op de bladeren duiden vaak op een te hoge hoeveelheid direct zonlicht. Wanneer de bladeren van de Bromelia gaan hangen is dit een indicatie van te weinig water. Het is dan ook verstandig om de watergift te verhogen.