Het GROTE belang van (regen)wormen.

(regen)wormen.

Het is iets wat ons allemaal aangaat, want maar weinig dieren op aarde (of misschien beter gezegd: ín de aarde) zijn zó belangrijk. Deze nederige wezentjes spelen misschien maar een weinig aansprekende, maar o zo belangrijke rol in het gezond houden van de bodem. Ze recyclen dood organisch en rottend materiaal zoals compost, afgevallen bladeren, kleine dode dieren en schimmels. Tevens voorzien ze de bodem van zuurstof waardoor die kan doordringen tot de plantenwortels.  Daarmee wordt ook voorkomen dat de grond verdicht zodat water gemakkelijk de bodem in kan lopen en niet bij zware regenval wegstroomt en voor overlast zorgt. Zonder regenwormen zouden landbouwgewassen en wilde planten lang niet zo snel groeien en zou er uiteindelijk minder voedsel zijn voor mensen en voor het overige leven waarmee we de aarde delen.

Wormen zijn misschien nog wel belangrijker voor gezonde ecosystemen en het welzijn van de mens, dieren en natuur dan bijen.

Regenwormen zijn ook een belangrijke voedselbron want ze vormen een aanzienlijk onderdeel van het menu van talrijke (tuin)vogels en zoogdieren.  Wormenaarde is levende humus. Niets houdt vocht en voedingsstoffen beter vast. Meer kan een tuinman zich niet wensen. Wormenaarde bevat meer stikstof, kalk en sporenelementen dan de beste tuinaarde. Wormen komen overal op de wereld voor, behalve op Antarctica. Een hectare grond telt tenminste een miljoen wormen. De voorzichtige schatting is dat over de wereld verspreid meer dan 500 miljoen ton aan wormen in de grond zit. In aantallen wormen levert dat een onuitsprekelijk groot getal op met 15 nullen.  Waar zouden we zijn zonder de worm, de kleine roze kronkelaar?

Het is net een darmpje. Peristaltisch bewegend, voedsel verterend, vruchtbare grond achterlatend, beweegt het zich door de bodem. Zo vormt het wereldwijde, ondergrondse leger van wormen het darmstelsel der aarde. Als je een regenworm tegen het licht houdt, zie je, binnenin de doorschijnende worm, een van voor naar achter steeds donkerder wordend streepje wormenaarde in wording. De worm is geheel en al, van voor tot achter, verteringsorgaan. Als de wormen de darmen van de aarde zijn, dan zou je – omgekeerd – kunnen zeggen dat darmen wormen zijn. Het menselijk spijsverteringskanaal – van mondholte, slokdarm, dunne darm, dikke darm, endeldarm tot anus – is in feite dus niets anders is dan een enorme worm. Ja, we moeten het maar onder ogen zien: wij mensen dragen allemaal, niemand uitgezonderd, van mond tot anus een grote kronkelende worm in ons mee. De peristaltiek van de darmen is niets anders dan het gekronkel van een worm op zijn plaats, het tegenbeeld van de kronkelgang van de worm door de aarde. De worm vreet afval en maakt daar vruchtbare aarde van. Zelf nemen we misschien het meest hoogwaardige voedsel tot ons, maar als we onze uitkomst zo tussen de planten zou werpen, dan worden die daar echt niet blij van. Nee, de worm is beter dan ons. Het is een edel diertje. 💚

“Waar wormen graven, gedijt de mensheid. Wanneer wormen sterven, gaan samenlevingen ten onder”.

(Gezien het enorme belang dat wormen voor ons hebben, doen we er verstandig aan goed voor ze te zorgen. Dus gebruik geen bestrijdingsmiddelen. Met minder bestrating en een niet al te strakke nette tuin (maar een natuurlijkere en rommeligere) doe je ze ook een groot plezier. Veeg niet alle afgevallen bladeren op - de regenwormen zullen je er dankbaar voor zijn!

Spitten en ploegen slecht voor het bodemleven

Wetenschapper Jeroen Onrust (31), ook wel bekend als de wormenman, doet al tien jaar onderzoek naar regenwormen. Hij neemt ons mee naar het boerenland waar hij laat zien hoe belangrijk de rode worm is voor de bodemvruchtbaarheid. Maar Onrust doet in zijn onderzoek een verontrustende ontdekking: er zijn steeds minder wormen. "Ploegen heeft een desastreus effect op de wormenpopulaite."

Doe er je voordeel mee.