Vogels zien veel meer kleuren dan mensen

Hoe vogels de wereld zien: Ultraviolet licht, scherp zicht en snelle beeldverwerking

Houtduiven hebben een uitstekend gezichtsvermogen en kunnen kleuren zien die voor ons onzichtbaar blijven, waaronder ultraviolet licht. Waar wij een grijze stoep zien, zien zij misschien een complex patroon van licht en kleur. Dit helpt hen om hun omgeving razendsnel te scannen.

Een houtduif is niet de enige vogel met indrukwekkende ogen. Het gezichtsvermogen van vogels is in veel opzichten superieur aan dat van ons.

Vogels zien de wereld anders dan wij

Wij denken dat we een goed gezichtsvermogen hebben, maar voor vogels ziet de wereld er compleet anders uit.

Onzichtbare kleuren en subtiele verschillen

Kleur speelt een grote rol in de communicatie tussen vogels. Waar wij mannetjes en vrouwtjes van bepaalde soorten nauwelijks uit elkaar kunnen houden, zien zij onderlinge verschillen die voor ons onzichtbaar zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor eksters, roodborstjes en pimpelmezen. Vooral de zwarte delen van hun verenkleed bevatten nuances die vogels duidelijk kunnen onderscheiden.

Daarnaast kunnen sommige vogelsoorten ultraviolet licht waarnemen. Torenvalken gebruiken dit bijvoorbeeld om urinesporen van muizen te zien, waardoor ze hun prooi met grote precisie kunnen opsporen. Ook helpt UV-licht vogels bij het navigeren als de zon niet zichtbaar is.

Snellere beeldverwerking

Vogels verwerken veel meer beelden per seconde dan wij. Waar wij een film als een vloeiende reeks beelden zien, ervaren vogels afzonderlijke frames. Dit verklaart waarom kippen tl-verlichting als een storend, flikkerend licht waarnemen. LED-verlichting is dan ook een beter alternatief in kippenstallen.

De samenstelling van kegeltjes in vogelogen is afgestemd op hun levenswijze. IJsvogels hebben bijvoorbeeld extra rode kegeltjes, waardoor ze minder last hebben van de reflectie op het water. Vogels die onder water jagen, zoals duikeenden, hebben juist meer blauwe en groene kegeltjes.

Het scherpe zicht van roofvogels

Roofvogels zijn de absolute kampioenen als het gaat om gezichtsvermogen. Hun ogen zijn vaak groter dan die van andere vogels van vergelijkbare grootte, en ze hebben twee keer zoveel kegeltjes en staafjes als wij. Dit geeft ze een scherpte die tot acht keer beter is dan die van een mens.

Een havik kan een insect van twee millimeter groot waarnemen vanaf een boom op achttien meter hoogte. Dat is een precisie waar wij alleen maar van kunnen dromen.

Een andere visuele realiteit

Voor vogels is zicht niet alleen een manier om de omgeving waar te nemen, maar een essentieel hulpmiddel voor overleving. Ze onderscheiden kleuren en details die wij niet kunnen zien, verwerken beelden sneller en hebben een ongeëvenaarde scherpte.

De volgende keer dat je een vogel observeert, bedenk dan dat hij jou op een manier ziet die wij ons nauwelijks kunnen voorstellen.