Wolf zorgt voor rijke biodiversiteit - de grote kringloop die in de natuur plaatsvindt

Terugkomst van een toppredator goed voor de natuurlijke processen in een ecosysteem.

In de natuur draait alles om eten en gegeten worden, want elk organisme heeft nou eenmaal energie nodig om te overleven. In een ecosysteem is er een web van voedselketens: de ene soort eet de andere soort en is zelf weer voedsel voor een andere soort. Als één van de soorten wegvalt, hebben de andere soorten een probleem. Wolven hebben een belangrijke functie in de natuur. Ze zorgen ervoor dat prooidierpopulaties gezond blijven, door alleen de zwakke en oude dieren te pakken. Ook is er door hun aanwezigheid weer ruimte voor bepaalde dier en planten soorten om zich te ontwikkelen.

Een wolf eet vooral het spierweefsel, de organen en botten van zijn prooi. De maag en darmen laat hij links liggen: deze bevatten plantenresten die de wolf maar moeilijk kan verteren. Dat komt aaseters als kevers, raven, rode en zwarte wouwen en zeearenden bijzonder goed uit. Want in plaats van een gesloten kadaver, staat er nu opeens een rijk gedekte tafel met ingewanden, doorgeknaagde ribben en restjes huid en vlees voor hen klaar.

Wanneer aas een zekere voedselbron wordt, kunnen aaseters zich hierop aanpassen. Op de Veluwe is de raaf dankzij herintroducties terug van weggeweest. En zelfs de rode wouw en zeearend broeden weer op de Veluwe en in aangrenzende gebieden. Als klap op de vuurpijl overzomerde lammergier Eglazine voor het tweede jaar op de Veluwe. Ze heeft een dieet dat voor tachtig procent uit bot met beenmerg bestaat en kan profiteren van het aas dat de wolf levert.

Toppredators hebben een belangrijke functie in de natuur.

Om dode dieren wordt voortdurend geknokt in de natuur. Welke aaseter vindt het aas als eerste, en wie kan de beste delen bemachtigen? Dat is deels afhankelijk van het moment. Vogels zijn bijvoorbeeld vooral overdag actief, terwijl zoogdieren met name ’s nachts hun slag slaan. Ook de locatie doet ertoe. Voor vogels, die zoeken op zicht, is een open plek gunstiger dan een meer verscholen sterfbed. En dan is er nog de factor tijd. Het tempo waarin een dood dier wordt gerecycled in de natuur varieert enorm. Een volwassen wild zwijn kan een dode ree in een nacht opeten. Voor de grotere aaseters is snelheid hun belangrijkste wapen. Zij winnen de aaswedstrijd als ze het dode dier vinden en opeten voordat de microben – eencellige en kleine meercellige micro-organismen als bacteriën, algen en schimmels – hebben toegeslagen. Want microben zijn veel trager, maar hebben een ander machtig wapen: zij kunnen aas zó walgelijk en giftig maken dat de aaseters er hun neus voor optrekken. Denk daar maar aan als je in de natuur ooit de geur van een dood dier in je neus krijgt.

In oktober heeft Buitengewoon in een speciale televisie-uitzending aandacht besteed aan dode dieren, aaseters en mineralen op de Veluwe

Het begrip ‘biodiversiteit’ staat steeds meer in de belangstelling. Maar wat betekent het eigenlijk?

Biodiversiteit omvat alle soorten planten, dieren en micro-organismen, maar ook de enorme genetische variatie binnen die soorten en de variatie aan ecosystemen waarvan ze deel uitmaken, van weiland tot wetland, van rivier tot bos en woonwijk. Het gaat dus lang niet alleen over bloemen, bomen en beesten. Het begrip omvat het totaalpakket aan levende organismen en systemen – en de interacties daartussen.

Waarom is biodiversiteit belangrijk?

Een vlindersoort meer of minder, wat maakt dat nu uit? Hoe erg is het als een bloemrijk weiland plaatsmaakt voor een maisakker, of bos voor een woonwijk? 
Vrijwel alles wat we eten, is direct of indirect te herleiden tot biodiversiteit, driekwart van alle landbouwgewassen afhankelijk is van bestuivers zoals wilde bijen en zweefvliegen. Biodiversiteit heeft een dempende werking op invloeden die een gebied onder druk zetten, zoals plagen, vervuiling en klimaatverandering. De natuur levert ons een hele reeks aan onmisbare producten en diensten, van schoon water, hout, voedsel en medicijnen tot zuurstofproductie, koolstofopname, waterzuivering en kustbescherming. Maar ook gezondheid, ontspanning, inspiratie en culturele identiteit.

Ook in de tuin en ons landschap moeten we weer terug naar een gevarieerde inrichting.

Het voedsel kapitaal voor vogels, insecten, vlinders, en zoogdieren komt uit een gezond ecosysteem. Maar we zien dat in razend tempo verdwijnen uit landschappen en stedelijk gebied.Een heg of haag is namelijk meer dan een rijtje struiken naast elkaar. Op, rond, onder en tussen hagen en heggen leven prachtige dingen: kruiden, mossen, paddenstoelen, insecten, vogels en andere dieren.  >> lees verder <<