Nordmann kerstbomen zijn de populairste

Door Roel

De decembermaand kenmerkt zich door vele tradities, die al jarenlang in ere worden gehouden. Misschien wel de bekendste en meest gezellige traditie is het in huis halen en versieren van een sparrenboom. Deze ‘kerstboom’ staat in de meeste huiskamers tussen Sinterklaas en Driekoningen te pronken in de woonkamer. Ook op veel openbare pleinen, in kantoorgebouwen en in winkels staat in de weken voor kerst een versierde boom.

Nordmann kerstbomen zijn de populairste

Zijn naalden zijn lang en hebben een mooie glans, ze vallen niet uit en verspreiden de typische sparregeur. De Nordmann-spar heeft de gewone 'denneboom' verdreven als populairste kerstboom in onze huiskamers. Juist door deze uitzonderlijke kwaliteiten.

Echte kerstboom blijft populair

De kunstkerstboom is op zijn retour. Consumenten willen weer groen ruiken

Zo'n 60 procent van de verkochte kerstbomen in Nederland is van het Nordmann-ras (Abies nordmanniana), vernoemd naar de Finse botanicus Alexander von Nordmann (1803-1866). Hij ontdekte de grote, krachtige sparren in het ongerepte Kaukasus-gebergte van Georgië, waar ze tot wel 60 meter hoog groeien en 500 jaar oud kunnen worden. De Kaukasus of Kaukasië is een gebied op de uiterste zuidoostelijke grens van Europa en het westen van Azië. Het gebied omvat het gelijknamige gebergte, de Kaukasus en de omringende laagvlakten. Het Kaukasusgebergte bestaat uit de Grote Kaukasus en de Kleine Kaukasus. Het gebied ten zuiden van de Grote Kaukasus wordt Transkaukasië (vanuit Rusland, over de bergen) genoemd en het gebied ten noorden daarvan Ciskaukasië.

Gebergte Kaukasus Georgie aar nordmann zaden worden geoogst

In het midden van de negentiende eeuw bracht Von Nordmann deze kerstboom soort naar West-Europa om te cultiveren.

Alexander von Nordmann werd in Finland geboren. Hij studeerde in de Finse stad Turku en in Berlijn en promoveerde als doctor in de geneeskunde. In 1832 werd hij docent plant- en dierkunde aan het Richelieulyceum in Odessa (havenstad Oekraïne), en twee jaar later conservator van de botanische tuin in Odessa. Von Nordmann stichtte een hogeschool voor de tuinbouw met een speciale afdeling die zich bezighield met de teelt van de witte moerbei en de zijdevlinder.
Verder werd hij vooral bekend om zijn onderzoek naar de flora en fauna in Zuid-Rusland, de Kaukasus en de Balkan. Een groot aantal planten uit dat gebied werden door hem voor het eerst beschreven.

wie heeft de nordmann spar ontdekt

Von Nordmann beschreef vooral planten en ongewervelde dieren. Er zijn zeven soorten vogels die door hem zijn beschreven, waaronder de zeldzame gevlekte groenpootruiter. Als eerbetoon aan hem is de steppevorkstaartplevier (G. nordmanni) naar hem vernoemd. Bovendien is de nordmann-spar (Abies nordmanniana) naar hem genoemd. Deze boom is populair als kerstboom en werd door Nordmann in 1835 in het huidige Georgië ontdekt.

Tegenwoordig komen de zaden van de beste Nordmann-exemplaren nog steeds uit de Georgische Kaukasus. Het gebied waar de sparrenkegels geoogst worden, ligt tussen de 1000 en 1500 meter hoogte en centreert zich rond de plaatsen Ambrolauri en Borjomi. Hoe hoger het gebied waar de Nordmann-zaden vandaan komen, hoe sterker de genen. Want de bomen uit de hoogste regio's zijn het beste bestand tegen extreme weersomstandigheden. De Nordmannen uit Georgië staan bekend om hun lange takken en naalden.

Europese handelaren kopen de Georgische sparrenkegels op en verkopen de zaden aan Duitse en Deense kwekers. In Denemarken en Duitsland - voornamelijk in het Sauerland - ontkiemt de Nordmann-spar. In zijn jeugd groeit de Nordmann twee keer zo langzaam als andere kerstbomen, wat zich vertaalt in de verkoopprijs.
Na twee jaar in de kwekerij is het zaadje gegroeid tot een stekje van tien centimeter hoog. Dan wordt het stekje in de kwekerij verplant om weer twee jaar te groeien. Vier jaar na het zaaien zijn de boompjes gegroeid tot 20 à 40 centimeter, worden ze gerooid en in de volle grond geplant. Daar blijven ze, afhankelijk van de grootte, zeven tot negen jaar staan. Uiteindelijk is een boom van twee meter hoog elf tot dertien jaar oud.
Voor de kerst beginnen de kwekers met het kappen van de anderhalve tot twee meter hoge sparren. Ze worden gelabeld naar kwaliteit.
Dat is simpel: de mooiste bomen krijgen het hoogste kwaliteitskeurmerk en zijn het duurst.

kwekers van kerstbomen uit zaadjes

Je eigen kerstboom kweken uit zaadjes

Zaadjes van dennen en sparren kun je verzamelen door dennenappels die net bruin zijn geworden, maar waarvan de schubben nog niet open
staan, bij kamertemperatuur drogen en daarna te schudden tot de zaadjes eruit komen.

Week de zaden 48 uur in kraanwater.

[voor zaden van de Douglas spar en de grove den sla je deze stap over] Doe de geweekte zaadjes in een zip zakje gevuld met vochtige turf en sluit het zakje. Plaats het zakje minimaal 30 dagen en maximaal 120 dagen in de koelkast. Dit proces heet stratificeren. Controleer regelmatig of de turf vochtig, maar niet nat is.

Kerstbomen hebben een luchtige en zure grond nodig om in te groeien. Een mengsel van 1 deel potgrond voor zuurminnende planten, ook wel hortensia grond genoemd, en 1 deel zand werkt vaak het best. Voor het beste resultaat meet je dat de porositeit van de grond boven de 20% is en dat de pH waarde onder de 6.0 pH ligt.

Zaai de geweekte zaden op de luchtige, zure potgrond. De zaden ontkiemen het best bij een temperatuur van boven de 20 graden Celsius. Wanneer het buiten te koud is, kun je de zaden het beste binnen laten ontkiemen. Zaai maximaal 20 zaden per vakje van 10 centimeter bij 10 centimeter aarde. Dek de zaden af met een zand laagje van ½ centimeter.

Zorg ervoor dat de grond waarin de zaden zijn gezaaid niet uit droogt, maar ook niet te nat blijft. Zodra de zaadjes zijn ontkiemd hebben ze licht nodig, dus plaats ze binnen bij een raam. Wanneer het buiten warm genoeg is, kun je de jonge kerstboompjes buiten zetten.