Wat moet ik met zevenblad in de tuin?

Zevenblad: het meest besproken onkruid

Meestal noemen we een plant onkruid als we deze daar niet gepland hadden en de plant mooiere planten in onze tuin overwoekert en verdringt. Er zijn een aantal zeer hardnekkige onkruiden die keer op keer tóch weer de kop opsteken als we ze niet op de juiste wijze aanpakken. Van deze meest besproken onkruidsoorten steekt het zevenblad hier met kop en schouder bovenuit, terwijl er nog veel ergere (on)kruidsoorten zijn. 

In deze tuinblog ga ik je helpen om aan de hand van bruikbare tips deze
onkruidsoort op een zo effectief mogelijke, maar (natuurlijke) manier uit jouw tuin te verbannen.

''Kleine kanttekening"

Eerder schreef ik al een blog over zevenblad en het verwijderen van deze ongenodigde gast uit de tuin. Hierop heb ik veel positieve reacties mogen ontvangen, maar ook negatieve reacties van mensen die het zevenblad niet bestrijden maar opeten. Ik zal ook voor deze groep mensen een aantal smaakvolle tips geven om dit artikel op een positieve manier te kunnen consumeren.
 

Benamingen voor Zevenblad

Latijnse benaming voor zevenblad;
Aegopodium podagraria
Nederlandse Benamingen voor zevenblad;

Zevenblad, tuinmansverdriet, drieblad, wilde vlier, hanepoot, kraaiepoot, geitenpoot, Gerardskruid, geer(s), heers, hirs, flerecijnkruid.

Duitse benamingen voor zevenblad;

(Gewöhnlicher) Giersch, Zipperleinskraut, Podagrakraut, Dreiblatt, Ziegenkraut, Ziegenfuß, Wiesenholler, Geißfuß, Gösch, Erdholler, Falsche Petersillie, Bodenholunder

Engelse Benamingen voor zevenblad;
Goutweed, Bishop’s Goutweed, Bishop’s Weed, Bishopsweed, Ground Elder, Herb Gerard, Snow-In-The-Mountain, Wild Masterwort, Ground Ash, Ashweed

Franse Benamingen voor zevenblad;
Herbe aux goutteux, petit Angélique

Spaanse benamingen voor zevenblad;
Pie de Cabra, Podagraria, Yerba de San Gerardo, Aegopodio

Italiaanse benamingen voor zevenblad;
Girardina Silvestre

Latijnse benaming voor Zevenblad;
Aegopodium podagraria

Zevenblad is een vaste plant uit de schermbloemenfamilie

Deze ongewenste kruidachtige vaste plant groeit op schaduwrijke en vochtige, bemeste gronden. Bijvoorbeeld tuinen, wegbermen en akkerranden, openbaar groen; eigenlijk overal daar waar wij het niet gepland hadden, daar zal tuinmansverdiet ontstaan zijn. De andere naam die vaak wordt gebruikt als men het heeft over zevenblad is ‘hanenpoten’, maar dat is de verkeerde benaming. Hanenpoten is een soort gras.

Moeten we zevenblad omarmen of ga je de strijd aan?

Elk type tuinier moet zich een aantal maal verbijten om het zevenblad danwel te plukken voor een culinair gerecht, danwel te ruimen om de tuin en border dat beeld te laten behouden zoals deze bedacht is. Echter moeten beide type tuiniers zullen moet plukken om dit onkruid zo effectief mogelijk uit de tuin te bestrijden of op hun bord te krijgen.
Onkruid is vaak het voorbeeld van oervormen, met bijbehorende levenskracht. Gecultiveerde planten zijn vaak veredeld om langer te bloeien, dubbele bloemen aan te maken en ga zo maar door. Het komt uit de lengte of uit de breedte.
 

Waarom zevenblad zo taai is

Omdat zevenblad maar één klein stukje wortel nodig heeft om toch weer te gaan groeien (oerkracht), is het bijzonder lastig om écht met hem af te rekenen. De eerste tip is dan ook: stel je verwachtingen bij, want voor het bestrijden van zevenblad heb je geduld en een volhardend gemoed nodig. Heb je dan toch besloten om zevenblad op jouw to-do lijstje te zetten, dan heb ik de volgende tips.

Chemisch bestrijden van zevenblad

Bestrijding met gif, waarom zou je?

Iedereen is natuurlijk baas in eigen tuin. Maar bestrijding met gif is wel een allerlaatste noodkreet om van zevenblad af te komen, of liever gezegd tijdelijk te verwijderen, want ondanks dat je gif gebruikt kom het zevenblad terug.

Je zou je eerst moeten afvragen: waarom groeit het zevenblad in de border, onder de haag of tussen je planten. In alle gevallen kan ik dit beantwoorden met het feit dat de natuur als eigenschap heeft om de grond te laten bedekken. Kijk maar eens naar de echte natuur en hoe deze de bedekking van haar gronden regelt. Ben je in het bos wel eens zevenblad tegengekomen? Amper, toch? De bodemlaag in het bos is bedekt en opgebouwd uit diverse lagen waardoor zevenblad en andere kruidachtige vaste planten helemaal geen kans krijgt om zich op die plaats te ontwikkelen.
 

Met deze kennis in het achterhoofd ga ik je meenemen in het chemisch bestrijden van zevenblad

Je gaat het zevenblad met bestrijdingsmiddelen te lijf. De bladeren zullen zichtbaar gaan verdwijnen en jij ziet dit proces met een glimlach tegemoet. De meest logische reden waardoor wij het chemisch bestrijden van onkruiden zijn gaan omarmen is volgens mij de minimale inspanning die we moeten verrichten om het einddoel te bereiken. Maar is dit wel zo? Zichtbaar heb jij je tuinergernis verbannen. Ja, dat klopt. Je hebt alle bladeren flink bespoten en alles is afgestorven. Opgelost zul je denken, maar op die plaats is er een kale plek ontstaan en dús ruimte voor de ontwikkeling van nieuwe aanwas. In het voorjaar komt het natuurlijke proces weer op gang en zoals ik eerder beschreef zal de natuur een impuls afgeven om de grond te bedekken. In dit geval komen nieuwe ontkiemende zaden of aanwezige wortelstokken altijd weer tevoorschijn. Om zevenblad en andere onkruidsoorten af te remmen is het verstandig borders net iets voller te planten: het is namelijk zo dat er alleen maar onkruid groeit daar waar geen begroeiing is en zonlicht de aarde kan bereiken.

Zevenblad bestrijden met bodembedekkers. Dit werkt echt!

De Ooievaarsbek of Tuingeranium (Latijnse benaming is Geranium macrorrhizum) is de bodembedekende vaste plant die je kan
inzetten om stukken tuin vrij te krijgen of te behoeden tegen hardnekkig onkruid als zevenblad.

Voordelen van de Geranium macrorrhizum

• Behoudt zijn blad in de winter

• Wint de strijd van onkruid

• Groeit in zon en in de halfschaduw
• Geen enorme woekeraar
• Breidt zich goed uit
• Geeft een heerlijke kenmerkende geur af
• Wordt niet aangevreten door slakken
• Onderhoudsarme border creëren
• Voorkomt uitdroging van de grond door verdamping
• Aantrekkelijke vaste plant voor de diervriendelijke tuin

Gemakkelijk verwijderen

Wil je de Geranium macrorrhizum verwijderen of iets intomen, dan kan dit vrij eenvoudig omdat deze bodembedekker ondiep wortelt.
Daarnaast bloeit de Ooievaarsbek ook nog leuk, ook kun je er makkelijk nieuwe stekken van nemen om steeds meer stukjes tuin te beschermen voor woekerende onkruidsoorten.

Een plant met weinig eisen

Bovendien groeit en bloeit Geranium macrorrhizum op elke plaats en in elke grondsoort. Zware of lichte grond, kalkrijk of zuur, Geranium macrorrhizum zal je niet telleurstellen. De cultivars bloeien in tinten tussen wit en paarsrood. Ze hebben typische ooievaarsbekachtige bloempjes die van april tot in juli gaan bloeien. Niet erg opvallend, maar wel in kleine wolkjes die de plant lang een extra sierwaarde geven.

De volgende cultivars zijn te verkrijgen:

• Geranium macrorrhizum

• Geranium macrorrhizum ´Bevan´s Variety´  

• Geranium macrorrhizum ´Czakor´
• Geranium macrorrhizum ´Ingewersen´s Variety´
• Geranium macrorrhizum ´Spessart´.

Geranium macrorrhizum-soorten worden nog weleens verward met de niet-winterharde bekende balkonplanten, die ook geraniums worden genoemd.
 

Hoeveel planten moet je aanplanten om de strijd te winnen van het zevenblad?

Elke situatie vraagt om meer- of minder aanplanting om de onkruidgroei te onderdrukken. Heb je net een nieuwe border ingericht, dan heb je misschien nog wat speling en is het voldoende om te starten met 6 tot 7 plantjes per vierkante meter. Heb je al behoorlijk last van zevenblad en wil je deze na het wieden aanplanten met de Geranium macrorrhizum, dan adviseer ik om 10 tot 12 planten te plaatsen per vierkante meter.


Schaf hierin altijd plantjes aan met de potmaat P9. Deze zijn een paar euro per stuk waardoor je er altijd een paar extra kan aanplanten, in plaats van een-al-volgroeide te planten die in prijs al flink kan oplopen.

Extra tuintip

Wanneer je deze bodembedekker wil inzetten in de strijd tegen zevenblad, is het het overwegen waard om vooraf de bodem te bedekken met natte kranten, houtsnippers, Franse boomschors of worteldoek. De grond zal hierdoor geen zonlicht meer ontvangen waardoor de groei van het zevenblad flink wordt tegengegaan. Vooral net na aanplanting van de Geranium in de (schone) aarde zal het zevenblad óók een groeispurt gaan maken en deze wil de bodem weer volledig willen overnemen.
 

Stekken van de Geranium in strijd tegen zevenblad

Wees altijd wantrouwend als iemand je planten uit zijn tuin wil geven om in jouw tuin aan te planten. Het aanbod is natuurlijk interessant genoeg om wat planten onderling uit te wisselen, maar het is ook een unieke kans om van de wal in de sloot te belanden en er nieuwe onkruidsoorten gratis bij te krijgen. Wees dus altijd kritisch en ga ze desnoods zelf halen en uitspitten om zo zelfkennis te nemen van de standplaats waar ze vandaan komen en eventueel ongewenste kruiden in een vroeg stadium te kunnen weren uit jouw tuin.
Een alternatief is dan om stekken te nemen van de Geranium macrorrhizum en deze in eigen kas of tuinschuur te laten opgroeien, neem van een plant een stengel van 10 cm en verwijder alle bladeren, steek deze in een potje met lichtvochtige potgrond, binnen no-time zullen ze gaan wortelen. Een andere methode is een lange stengel te knippen en deze rechtstreeks in de aarde aan te planten, houdt ze wel voldoende vochtig deze methodes zijn succesvol in het voorjaar wanneer er de meeste groeikracht in de planten zit om zo snel resultaat te boeken.
 

Grondbedekking tegen zevenblad

Er zijn vele manieren bedacht in de strijd tegen zevenblad. Het bedekken van de tuin is daar ook één van: diverse materialen komen naar voren om van deze tuinergernis af te komen. Het bedekken van een stuk tuin met bijvoorbeeld worteldoek, oude kranten, landbouwplastic of vijverfolie is dan de meest effectieve manier om het zonlicht aan de tuinaarde te onttrekken. En dus het zevenblad te weren op die plaats. Wees er wel van bewust dat de wortelstokken van het zevenblad grote afstanden kunnen afleggen om onder deze bodembedekking vandaan te groeien. Je moet daarom altijd een stuk border extra inpakken om dit onkruid te verstikken. Worteldoek en landbouwplastic of vijverfolie zijn natuurlijk niet de beste keus, want dit zal nooit vergaan. Kranten echter, worden door de bodem opgenomen. Hierin adviseer ik je om een dikke laag kranten aan te brengen om het zevenblad toch geruime tijd het licht niet te gunnen.

Zevenblad als nuttige insectenplant

De tuin moet een tuin blijven en er moet ergens een rommelhoekje zijn om je tuin aantrekkelijk te houden voor insecten, vogels en zoogdieren. Door alles maar af te dekken of te bestrijden, maken we het niet makkelijk om in onze tuin gezond leven te houden.  Wist je dat het zevenblad wordt bevlogen door Goudpootzandbij, Ereprijszandbij, Koolzwarte zandbij, Fluitenkruidbij, Halfgladde dwergzandbij, Zompmaskerbij, Tuinmaskerbij, Stipmaskerbij, Rode maskerbij, Slanke groefbij en Brede dwergbloedbij? Een rommelhoekje met wat kruidenplanten is een mooie schuil-, nest- of voerplaats voor egels. Tussen al dat woekerende zevenblad leven ook weer allerlei beestjes, waaronder de slak, waar egels gek op zijn. Heb je eenmaal een egeltje in de tuin, dan zullen ze ook de rest van de border bezoeken en je slakkenpopulatie op een natuurlijke manier bestrijden.

Tuinier mét de natuur en niet tegen

Zoals kruiden de mens terug in balans brengen als we ziek zijn en waarbij ieder kruid goed is voor de een of andere kwaal: zo brengen (on)kruiden ook de bodem terug in balans waarbij iedere soort zijn taak heeft.
 

Wist je dat je zevenblad ook kunt eten?

Met zevenblad bereid je diverse heerlijke gerechten. Zevenblad is namelijk een gezond, lekker en geneeskrachtig kruid. Vroeger behoorde zevenblad tot de eerste kruiden die je at na de winter. Je kunt het beste alleen het jonge blad plukken om te te eten. Je moet het niet meer plukken als het zevenblad in bloei komt of als het blad diep donkergroen is geworden. Het voorjaar is de beste tijd voor de oogst. Oud blad is erg taai en niet lekker! Spoel voor gebruik het zevenblad altijd af met koud water.

Zevenblad pesto maken

Wat je moet verzamelen;

• Pluk 2 handen vol zevenblad
• 1 teentje knoflook (fijngesneden)
• 50 gram walnoten of cashewnoten
• 50 à 70 gram Parmezaan

• 1 scheutje olijfolie

• Naar wens wat peper en zout toevoegen

• Doe alle ingrediënten in een kom en pureer het tot een mooie gladde massa.

Salade maken met zevenblad

Wat je moet verzamelen;

• 2 handjes zevenblad
• 12 Cherrytomaatjes
• plukje Rucola
• halve komkommer
• 2 augurken
• 8 zilveruitjes
• 30 gram tuinkers
• Snijdt alles in stukjes en hussel het door elkaar

Gezonde zevenbladomelet

Wat je moet verzamelen;

• 2 handen zevenblad
• 1 plukje bieslook
• 6 eieren
• 5 el melk
• 200 gram champignons
• 2 uien
• Zout en peper naar smaak
• Scheutje olie

Zo maak je dit gezonde omelet met zevenblad: