Onderhoud bessen struiken

Snoeien van bessenstruiken

Bij alle bessensoorten is het belangrijk dat er zoveel mogelijk licht en lucht door de plant heen kan. Daarom verwijder je bij het snoeien eerst de takken die naar het midden, het centrum, groeien. Dit geldt voor de rode, witte, blauwe en zwarte bes. Bij de framboos en de braam heb je geen echte ronde struiken, maar meer takken "naast elkaar". Ook daar houd je rekening met open houden voor zowel lucht als licht.

Zwarte bes

Deze struik draagt vrucht op eenjarig hout. Het beste tijdstip voor de snoei van zwarte bes is twee keer per jaar:

Snoeiregels bij zwarte bes

De zomersnoei richt zich op het aanhouden van eenjarige takken, de zogenaamde volledige vervangingssnoei. De vele grondscheuten worden uitgedund. Per struik houd je 6-8 nieuwe (de mooiste) takken aan; de rest snoei je weg. Vuistregel: de plantafstand tussen twee struiken gedeeld door tien is het aantal takken dat je laat staan. Bij een plantafstand van 1 meter laat je circa 10 nieuwe takken staan. Oud hout is gemakkelijk te onderscheiden van jong hout: het oude hout is donkerbruin, terwijl het jonge, nieuwe hout duidelijk lichter van kleur is.

Rode/witte bes en blauwe bes

Deze bessenstruiken dragen vrucht op fruittakken en korte uitlopers daarvan, die aan de gesteltakken zitten. Het ideale tijdstip om deze struiken te snoeien is elk jaar in de winter.

Onderhoudssnoei: Lage takken die tegen de grond hangen, takken die van buiten naar binnen groeien, kruisende en schurende takken wegsnoeien. Tevens de struik inkorten tot een hoogte van circa 1,50 meter door de langste takken in te korten.

Verjongen: Gesteltakken ouder dan 4-5 jaar herken je aan het feit dat ze in de zomer minder of geen bessen meer hebben gegeven. Markeer deze takken in de zomer met een raffiatouwtje of een rood gekleurd draadje, zodat je in de winter nog weet welke het waren. Snoei deze volledig aan de grond weg, omdat de opbrengst na 4-5 jaar snel afneemt. Laat in plaats hiervan evenveel nieuwe grondscheuten doorgroeien en neem deze met een derde terug. Dit worden dan je nieuwe gesteltakken. Zo vervang je elke vijf jaar je struik helemaal met nieuwe gesteltakken. Overige nieuwe scheuten verwijderen.

Aan de gesteltakken zitten zogenaamde vruchttakken. Rode en witte bessen dragen het beste vrucht op de vruchttakken en korte zijtakken van de gesteltakken. Voor een goede vruchtopbrengst snoei je de vruchttakken terug tot op vier knoppen, waarbij de bovenste knop naar buiten gericht is. Zo krijg je een optimale opbrengst met grote bessen en langere trossen, maar minder in aantal. Je kan ook de "lange snoei" toepassen voor meer opbrengst in aantal, maar met minder vruchtkwaliteit. Hierbij worden de zijtakken niet of weinig ingekort. Te zware zijtakken worden volledig weggehaald en de rest wordt uitgedund om voldoende licht en ruimte in de struik toe te laten. De vruchtzetting zal zich naar de buitenkant van de struik verplaatsen. Deze snoeimethode is het beste voor snel groeiende varianten/rassen van bessen.

Blauwe bes: Snoei de blauwe bes zoals de rode/witte bes met dit verschil dat je pas na 6-7 jaar verjongt. De gesteltakken gaan dus wat langer mee. Een blauwe bessenstruik bestaat uit "oudere" bruine takken die reeds zijn verhout en verder de rode nieuwe scheuten. Op deze nieuwe scheuten komen de meeste en dikste bessen, dus die wil je zoveel mogelijk behouden.

Voeding klein fruit en bed/bodemonderhoud

Mulch

Alle fruitstruiken hebben behoefte aan voeding. Ze groeien het best op goed verteerde compost (waarin blad) en oude stalmest. De meeste struiken wortelen oppervlakkig en houden niet van schoffelen rond de wortels. Verwen ze daarom jaarlijks, vooral de eerste jaren na aanleg van een bed met fruitstruiken, met een mulch van bladaarde (3-4 cm) bovenop oude mest en compost (circa 4-5 cm). Leg deze compost en mest, evenals de bladaarde, gewoon boven op de grond rond de struiken. Niet onderwerken; daar zorgt de natuur zelf voor. Deze laag houdt tevens onkruidgroei tegen. Mocht er nog houtsnippers als toplaagje liggen van het vorige jaar, haal die dan even aan de kant alvorens je nieuwe compost en bladaarde aanbrengt. Een laag van bladaarde en compost (2-3 cm) houdt onkruidgroei tegen, zorgt voor voedsel en biedt bescherming aan de oppervlakkig wortelende bessenstruik. Daarbovenop doe je een extra mulchlaag van boomsnippers (ook zo’n 2-3 cm) die de grond eronder vochtig houdt. Niet nat, maar zodanig dat deze omgeving tegen een drogere periode kan. Eens elke twee jaar wat lavameel toevoegen, dat meer dan tachtig mineralen bevat die weer kunnen worden opgenomen door je struiken.

Foto's van de struiken in onze bessenkooi zijn van drie jaar geleden; binnenkort na de snoei weer eens nieuwe maken.

Wil je meer lezen van Lekker van Eigen Land, kijk dan ook eens op mijn Facebook pagina. 

Eerdere Blogs van Lekker van Eigen Land

• De solo-, bolknoflook
• Hoe vroeg is vroeg | Biologische annabelle pootaardappelen. 
• Wanneer poot ik de aardappel? 
• Wat kan, mag je in maart al zaaien.
• Tuinboon wel of niet voortrekken voor de winter 
• De moestuin in Februari 
• Echt inheemse groentes, fruit en noten. 
• Paprika’s. deel 4 van mijn vierluik. 
• de (winter) ui 
• Patisson een nichtje van .........